Zaległości zahipotekowane z lat 1998-2002 a wyrok TK.

Ilość wpisów na PodatkowyReferat.online osiągnęła liczbę 100. Z tej okazji kilkanaście dni temu istniała możliwość przedstawienia swojej propozycji tematu wpisu. Jednym z tematów, który wzbudził największą liczbę zainteresowanych był temat postępowania z zaległościami objętymi hipoteką z lat 1998-2002 w oparciu o wyrok TK 40/2012.

Przedmiotem analizy TK w wyroku z 8 października 2013 r. o sygn. SK 40/12 była zgodność z Konstytucją RP art. 70 § 6 ustawa Ordynacja podatkowa. Przepis ten w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 1998 r. do 31 grudnia 2002 r. stanowił, że nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki. W wyroku TK stwierdził, że art. 70 § 6 Ordynacji podatkowej, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 1998 r. do 31 grudnia 2002 r., jest niezgodny z art. 64 ust. 2 Konstytucji RP.

Wyrok TK spowodował utratę mocy obowiązującej przepisu określonego w sentencji wyroku, czyli 70 § 6 ustawy Ordynacja podatkowa. Oznacza to, że ustanowienie hipoteki nie wyklucza przedawnienia zabezpieczonego zobowiązania podatkowego, przy czym termin przedawnienia biegnie na zasadach ogólnych, określonych w art. 70 ustawy Ordynacji podatkowej

Przedawnienie zobowiązania podatkowego następuje z mocy samego prawa. Przedawnienie jest formą wygaśnięcia zobowiązania podatkowego. Organ podatkowy na podstawie posiadanych dokumentów ma możliwość ustalenia czy zobowiązanie zabezpieczone wpisem hipoteki przymusowej uległo przedawnieniu, czyli wygaśnięciu.

Natomiast obowiązkiem wynikającym z art. 100 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, ciążącym na wierzycielu w razie wygaśnięcia hipoteki, jest dokonanie wszelkich czynności umożliwiających wykreślenie hipoteki z księgi wieczystej. Z chwilą wygaśnięcia wierzytelności wygasa – jak stanowi art. 94 ustawy o księgach wieczystych i hipotece – hipoteka, a treść księgi wieczystej, w której hipoteka formalnie nadal figuruje, jest – od chwili wygaśnięcia wierzytelności – niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym. W tej sytuacji właściciel może żądać od wierzyciela usunięcia tej niezgodności.

Do wykreślenia wpisu z księgi wieczystej konieczne jest złożenie odpowiedniego wniosku do sądu, do wydziału ksiąg wieczystych. Aby wniosek taki był skuteczny, podatnik winien do tego wniosku dołączyć uzyskane od organu podatkowego potwierdzenie, że zabezpieczone hipoteką wpisaną w księdze wieczystej zobowiązanie podatkowe wygasło z uwagi na przedawnienia należności pieniężnych, np. w postaci stosownego zaświadczenia (za opłatą skarbową w wysokości 17 zł).