Zmiana stawki odsetek za zwłokę – pytania i odpowiedzi.

Od 9 lutego 2022 r. obowiązują nowe stopy procentowe NBP, w tym poziom stopy lombardowej – 3,25 %. Zgodnie z art. 56 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Oznacza to, że stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych od 9 lutego 2022 r. wynosi 8,50 % w stosunku rocznym (3,25 x 200% + 2%).

Stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych nie ulegała zmianie przez ponad 7 lat (od 9 października 2014 r. wynosiła 8,00 % w stosunku rocznym). W związku ze zmianą wysokości stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych z 8,00 % na 8,50 % zostało do mnie skierowanych wiele pytań. Poniżej zamieszczam odpowiedzi na przesłane pytania.

Pytanie: Czy zmienioną stawkę odsetek za zwłokę – 8,50 % stosujemy od 9 lutego 2022 r. czy czekamy na publikację Ministra Finansów w Monitorze Polskim?

Stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych określona została jako suma 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego oraz 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Stopę oprocentowania kredytu lombardowego ustala Rada Polityki Pieniężnej. Zmiana stopy oprocentowania kredytu lombardowego automatycznie wpływa na wysokość stawki odsetek za zwłokę. Uchwały Rady Polityki Pieniężnej ustalające wysokość stóp procentowych są publikowane w Dzienniku Urzędowym NBP. W Dzienniku Urzędowym NBP z 2022 r. poz. 3 została opublikowana, obowiązująca od 9 lutego 2022 r., uchwała nr 3/2022 Rady Polityki Pieniężnej z dnia 8 lutego 2022 r. w sprawie stopy referencyjnej, oprocentowania kredytów refinansowych, oprocentowania lokaty terminowej oraz stopy redyskontowej i stopy dyskontowej weksli w Narodowym Banku Polskim. Zgodnie z § 2 ww. uchwały oprocentowanie kredytu refinansowego udzielanego pod zastaw papierów wartościowych, zwanego
dalej „kredytem lombardowym”, wynosi 3,25 %. Oznacza to, że od 9 lutego 2022 r. obowiązuje zmieniona stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych – 8,50 %.

Natomiast, stosownie do art. 56d ustawy Ordynacja podatkowa Minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłasza stawki odsetek za zwłokę, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”. Data ogłoszenia stawki odsetek za zwłokę nie oznacza daty obowiązywania odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Obwieszczenie w sprawie odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych zostanie opublikowane w Monitorze Polskim w dniu 14 lutego 2022r.

Pytanie: Jaką stawkę odsetek za zwłokę wpisać w tytule wykonawczym, który jest wystawiany od dnia 9 lutego 2022 r. – 8,50 % czy wysokość stawki wskazaną w upomnieniu?

W tytule wykonawczym w poz. „stawka odsetek” po wskazaniu jako rodzaj odsetek „Odsetki za zwłokę” wskazuje się odsetki obowiązujące na dzień wystawienia tytułu wykonawczego. Oznacza to zatem, ze w tytule wykonawczym wystawianym od dnia 9 lutego 2022 r. w poz. „stawka odsetek” wskazuje się 8,50%. Zgodnie z objaśnieniem stawka ma mieć postać formatu liczbowego z dwoma miejscami po przecinku i znakiem %.

Pytanie: Jaką stawkę odsetek za zwłokę wskazać w upomnieniu, które jest wystawiane po dniu 9 lutego 2022 r., ale obejmuje zaległości z 2021 r., w którym obowiązywała stawka odsetek za zwłokę – 8,00 %?

W upomnieniu wystawianym od dnia 9 lutego 2022 r. należy wskazać stawkę odsetek obowiązującą na dzień wystawienia upomnienia, czyli 8,50 %. Według tej stawki oblicza się dalsze odsetki do dnia zapłaty należności pieniężnej. Zasada powyższa wynika z § 2 pkt 4 lit. b rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 4 grudnia 2020 r. w sprawie danych zawartych w upomnieniu (Dz. U. poz. 2194). W upomnieniu wskazuje się wysokość odsetek z tytułu niezapłacenia w terminie należności pieniężnej, naliczonych na dzień wystawienia upomnienia, czyli obliczonych do 8 lutego 2022 r. według stawki 8,00 %, a od 9 lutego 2022 r. – 8,50 %.

Pytanie: Czy oprocentowanie nadpłaty również od 9 lutego 2022 r. wynosi 8,50 % ?

Tak, oprocentowanie nadpłaty od 9 lutego 2022 r. wynosi 8,50 %. Wynika to z art. 78 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, zgodnie z którym nadpłaty podlegają oprocentowaniu w wysokości równej wysokości odsetek za zwłokę pobieranych od zaległości podatkowych.

Pytanie: Czy zmiana wysokości stawki odsetek za zwłokę oznacza zmianę kwoty do której nie nalicza się odsetek za zwłokę, czyli 8,70 zł?

Nie, zmiana wysokości stawki odsetek za zwłokę nie ma wpływu na kwotę, do której nie nalicza się odsetek za zwłokę. Zgodnie bowiem z art. 54 § 1 pkt 5 ustawy Ordynacja podatkowa odsetek za zwłokę nie nalicza się jeżeli wysokość odsetek nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe. Wysokość opłaty za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej to 2,90 zł. Oznacza to zatem, że odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych nie nalicza się jeżeli wysokość tych odsetek nie przekracza 8,70 zł.