Obowiązek deklarowania wszystkich frakcji odpadów komunalnych.

Obowiązkiem właściciela nieruchomości wynikającym wprost z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz właściwych uchwał rady gminy jest gromadzenie odpadów w odpowiednich pojemnikach, złożenie deklaracji oraz ponoszenie na rzecz gminy opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Właściciel nieruchomości na której powstają odpady komunalne nie jest uprawniony do wybiórczego deklarowania określonych frakcji odpadów komunalnych – z wyłączeniem odpadów takich frakcji których nie wytwarza.

Jak wskazał NSA w najnowszym wyroku z 6 marca 2024 r. sygn. akt III FSK 766/23 zgodnie z art. 6i ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w przypadku nieruchomości niezamieszkałej obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne – powstanie obowiązku ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi uzależnione jest od tego, czy na danej nieruchomości generowano odpady komunalne. Właściciele nieruchomości niezamieszkałych zobligowani są przy tym do przekazywania zarówno zmieszanych, jak również selektywnie zebranych odpadów komunalnych, podmiotom wyłonionym w drodze przetargu do odbioru odpadów komunalnych z terenu gminy (por. wyrok NSA z dnia 7 września 2023 r., sygn. akt III FSK 2776/21). Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, skoro na nieruchomości powstają odpady komunalne to w „zbiorze” tych odpadów znajdują się wszystkie frakcje odpadów i za odbiór tych odpadów zbieranych selektywnie właściciel jest zobowiązany uiszczać opłatę i to niezależnie czy w odpadach komunalnych występują wszystkie ich frakcje czy tylko poszczególne z nich.

Podmiot zobowiązany do uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w przypadku ustalenia wysokości opłaty od ilości pojemników, jest zobowiązany do uiszczenia opłaty od pojemnika, bez względu na to ile faktycznie odpadów zostało wytworzonych. Wyraźnie wskazuje na to regulacja art. 6j ust. 3 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w którym podstawa ustalenia opłaty uzależniona jest od ilości pojemników (których normatyw ustalany jest w oparciu o uchwałę), nie zaś od ilości odpadów. Ustawodawca i uchwałodawca nie powiązał w tym przypadku wysokości opłaty z faktyczną ilością odpadów, które zostały wytworzone.

Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie uzależniają ponoszenia przez właściciela nieruchomości opłaty z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi od ilości, czy rodzaju wytwarzanych na nieruchomości odpadów, lecz od samego faktu powstawania tychże odpadów komunalnych. Bezsprzeczne jest, że na przedmiotowej nieruchomości odpady komunalne powstają, nie ma przy tym znaczenia, w jakiej ilości ani jakiego rodzaju (w znaczeniu frakcji odpadu komunalnego) odpady powstają.

Właściciel nieruchomości niezamieszkałej ma obowiązek poddać się rygorom gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi i nie zwalnia takiego właściciela samodzielne zagospodarowanie odpadami komunalnymi. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi ma charakter ekwiwalentnego świadczenia obowiązkowego, które obowiązkowo należy uiszczać dopóty, dopóki spełnia się ustawowe przesłanki, precyzowane w odpowiednich uchwałach będących aktami prawa miejscowego. Taką przesłanką jest również bycie właścicielem nieruchomości niezamieszkałej (por. wyrok NSA z dnia 21 czerwca 2017 r., sygn. akt II FSK 1579/15).

Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie jest bowiem świadczeniem wzajemnym uiszczanym za wykonaną przez gminę usługę, lecz wynika z ustawowego obowiązku partycypowania przez właścicieli nieruchomości w kosztach gospodarowania odpadami komunalnymi ponoszonymi przez gminę, na terenie której położona jest nieruchomość stanowiąca przedmiot własności podmiotu zobowiązanego do zapłaty tej opłaty (por. wyrok NSA z dnia 21 kwietnia 2020 r., sygn. akt II FSK 36/20).

Zasady ewidencji opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi to temat warsztatów online, które odbędą się 13 czerwca br. „Ewidencja księgowa opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi„.