Sposób określenia inkasentów uprawionych do poboru w uchwale rady gminy.

Sposób określenia inkasentów jest jednym z elementów uchwały rady gminy dotyczącej zarządzenia poboru podatku/opłaty w drodze inkasa. Rada gminy może zarządzić pobór opłaty targowej w drodze inkasa oraz określić inkasentów i wysokość wynagrodzenia za inkaso, stosownie do art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

„Określenie” inkasentów oznacza konieczność wskazania cech pozwalających podatnikom w sposób jednoznaczny zidentyfikować podmiot uprawniony i zobowiązany do dokonywania inkasa. W przypadku osób fizycznych może ono nastąpić m.in. poprzez wskazanie tych osób z imienia i nazwiska, wskazanie pełnionej przez te osoby funkcji.

Podobny pogląd znajduje swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych. WSA w Łodzi w wyroku z 10.10.2013 r. sygn. akt I SA/Łd 922/13 zauważył, że „sformułowanie „określić inkasentów”, użyte w art. 19 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych powinno przybierać w uchwale rady gminy postać określenia konkretnego, a więc zwrotu odnoszącego się do zindywidualizowanego przez podanie imienia i nazwiska podmiotu (w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej – nazwy). W ocenie Sądu, podatnik ma prawo do tego, aby po zapoznaniu się z należycie ogłoszonym aktem prawa miejscowego wiedzieć kto jest uprawniony do pobrania od niego opłaty.” W innym wyroku (z 2.09.2016 r., sygn. akt I SA/Łd 556/16) ten sam Sąd wskazał, że „z uwagi na to, że uchwała nakłada na inkasenta określone obowiązki (za ich niewykonanie ponosi on odpowiedzialność), a ponadto wskazuje sposób zapłaty podatku przez podatników, określenie inkasenta w uchwale ustanawiającej pobór opłaty targowej w drodze inkasa musi być na tyle konkretne i zindywidualizowane, aby nie było wątpliwości co do tego, jaki podmiot funkcję tę pełni.” Z kolei NSA w wyroku z 2.02.2017 r. sygn. akt II FSK 1691/15, podkreślał, że „inkasent nie może być abstrakcyjnym, nieokreślonym jednoznacznie podmiotem zarówno dla organu podatkowego, jak i dla podatnika. Wyznaczenie inkasenta należy do wyłącznej kompetencji rady gminy i nie może być przez nią przenoszone na inne podmioty, w tym na pozostałe, upoważnione przez nią organy.”

Zapis w uchwale w sprawie opłaty targowej w brzmieniu „Inkasentami opłaty targowej będą wyznaczeni przez Wójta Gminy pracownicy Urzędu Gminy” nie wypełnia prawidłowo dyspozycji wynikającej z art. 19 pkt 2 ustawy w zakresie określenia inkasentów opłaty targowej. W zapisach uchwały nie wskazano przesłanek pozwalających na zindywidualizowanie podmiotu, na którym ciążyć będą obowiązki inkasenta. Jako cechę wyróżniającą wskazano jedynie zatrudnienie w urzędzie gminy. Rada scedowała przysługującą wyłącznie jej kompetencję do określenia inkasentów opłaty targowej na organ wykonawczy – Wójta Gminy.

Źródło: uchwała Nr 13/120/2023 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z dnia 14 lipca 2023 r.