Śmierć zobowiązanego w toku postępowania egzekucyjnego.

Jak to powinno być Pani Agato, pyta uczestniczka warsztatów online: w przypadku śmierci podatnika, wobec którego prowadzone jest postępowanie egzekucyjne – postępowanie powinno być umorzone czy zawieszone? Na to pytanie odpowiedź znajdziemy w przepisach art. 56 i art. 59 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Spójrzmy na szczegóły ww. przepisów.

Zgodnie z art. 56 § 1 pkt 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji postępowanie egzekucyjne ulega zawieszeniu w całości lub w części w razie śmierci zobowiązanego, jeżeli obowiązek nie jest ściśle związany ze zobowiązanym, a jest prowadzona egzekucja z rzeczy lub prawa majątkowego, które nie wygasło wskutek śmierci zobowiązanego.

Natomiast stosownie do art. 59 § 1 pkt 4 lit. b ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, postępowanie egzekucyjne umarza się w całości albo w części w przypadku śmierci zobowiązanego, gdy obowiązek nie jest ściśle związany ze zobowiązanym, a egzekucja jest prowadzona wyłącznie z prawa majątkowego, które wygasło wskutek śmierci zobowiązanego.

Przepis art. 59 § 1 pkt 4 lit. a ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji określa że postępowanie egzekucyjne umarza się w całości albo w części w przypadku śmierci zobowiązanego, gdy obowiązek jest ściśle związany ze zobowiązanym, niemniej przesłanka ta z uwagi na charakter podatków i opłat lokalnych w ogóle nie ma zastosowania i nie może być przedmiotem rozważań.

Zatem, o tym czy postępowanie egzekucyjne wobec zobowiązanego z tytułu niezapłacenia podatków i opłat lokalnych w przypadku śmierci zostanie zawieszone czy umorzone decyduje przedmiot egzekucji.

Śmierć zobowiązanego jest przesłanką zawieszenia postępowania egzekucyjnego, jeżeli prowadzona jest egzekucja z rzeczy lub prawa majątkowego, które nie wygasło wskutek śmierci zobowiązanego (np. zastosowano zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego).

Śmierć zobowiązanego jest przesłanką umorzenia postępowania egzekucyjnego, jeżeli jest prowadzona egzekucja z rzeczy lub prawa majątkowego, które wygasło wskutek śmierci zobowiązanego (np. zastosowano zajęcie wynagrodzenia za pracę). Warunek ten jest również spełniony w sytuacji, w której organ egzekucyjny w ogóle nie zastosował środka egzekucyjnego.

Powyższe zasady dotyczą postępowań egzekucyjnych wszczętych od 30 lipca 2020 r. Dla postępowań wszczętych i niezakończonych przed 30 lipca 2020 r., stosuje się przepisy dotychczasowe stosownie do art. 13 ustawy z 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw Dz. U. poz. 2070 (postępowanie egzekucyjne ulega zatem zawieszeniu w razie śmierci zobowiązanego, jeżeli obowiązek nie jest ściśle związany z osobą zmarłego).