Pojęcie „nieruchomości” nie oznacza części nieruchomości.

Opublikowano przez

Czy można być właścicielem nieruchomości zobowiązanym do ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi dysponując jedynie prawem do części nieruchomości? Na to pytanie odpowiedź znajduje się w wyroku NSA z 24.11.2022 r. sygn. akt III FSK 1202/21.

NSA w wyroku z 24.11.2022 r. sygn. akt III FSK 1202/21 wskazał, że pojęcie „nieruchomości” powinno być rozumiane zgodnie z art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny. Zatem najemca może być również podmiotem obowiązków wynikających z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach., tj. obowiązku złożenia deklaracji i uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, związanego z konkretną nieruchomością, przy czym sytuacja taka jest możliwa, gdy te obowiązki wykonywane są w odniesieniu do całej nieruchomości.

NSA w wyroku z 24.11.2022 r. sygn. akt III FSK 1202/21 wskazał, że godnie z art. 6h ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach właściciele nieruchomości, o których mowa w art. 6c, są obowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Przepis art. 6c ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w odniesieniu do nieruchomości dokonuje dystynkcji na nieruchomości na których zamieszkują mieszkańcy i takie, na których nie zamieszkują mieszkańcy. Nie zawiera natomiast żadnych regulacji, które mogłyby naprowadzać, że wolą ustawodawcy była modyfikacja pojęcia nieruchomości ustalona na gruncie prawa cywilnego.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach ilekroć w ustawie jest mowa o właścicielach nieruchomości – rozumie się przez to także współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością. Powyższa definicja ma charakter zakresowy, zostały w niej wymienione poszczególne kategorie podmiotów, które mogą zostać uznane za właścicieli nieruchomości w znaczeniu ustawowym, przy czym zamieszczona w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach definicja „właścicieli nieruchomości” jest odmienna od stosowanej w prawie cywilnym i odbiega od ścisłego znaczenia tego pojęcia w tej gałęzi prawa. A zatem, sformułowana w ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach definicja „właścicieli nieruchomości” odnosi się jedynie do regulacji tej ustawy (i aktów wykonawczych do niej).

Z treści art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wynika wprost, z uwzględnieniem pojęcia nieruchomości, iż za właściciela ustawa ta uznaje każdy podmiot, który włada nieruchomością, tj. wyodrębnionym gruntem i związanym z nim trwale budynkiem – na podstawie prawa własności, współwłasności, wieczystego użytkowania, zarządu i użytkowania (tzw. trwały zarząd i użytkowanie to władztwo nad nieruchomościami Skarbu Państwa lub gminy uregulowane przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami), a także ewentualnie na podstawie stosunku obligacyjnego (m.in. wyrok NSA z dnia 1 marca 2019 r. sygn. akt II FSK 3185/18).

Pojęcie nieruchomości nie zostało w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zdefiniowane. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że pojęcie „nieruchomości” w rozumieniu art. 6c oraz art. 6h ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach odczytywać należy w sposób określony w art. 46 § 1 ustawy Kodeks cywilny, wedle którego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

Zatem, skoro ustawodawca posługuje się pojęciem nieruchomości w rozumieniu art. 46 §1 ustawy Kodeks cywilny to przyjąć należy, że chodzi o nieruchomość wyznaczoną w przepisach prawa cywilnego, a nie jej części. Przepis art. 2 ust. 2a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie uzasadnia twierdzenia, że obowiązki wynikające z ustawy mogą dotyczyć podmiotu dysponującego prawem do części nieruchomości.

Źródło: wyrok NSA z 24.11.2022 r. sygn. akt III FSK 1202/21.