Nadpłata opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Jeden z ostatnich wyroków WSA w Rzeszowie dotyczy nadpłaty opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Przedmiotem wyroku z 11 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Rz 827/20 jest sytuacja niejednokrotnie mająca miejsce w praktyce: właściciel nieruchomości sprzedaje nieruchomość, w której dotychczas zamieszkiwał i nie składa deklaracji zmieniającej wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Istota sporu:

Czy w świetle przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, podmiot który zbył nieruchomość ma status właściciela, na którym ciążyłby obowiązek złożenia deklaracji oraz uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za okres następujący po zbyciu nieruchomości?

Czy w przypadku zapłaty opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za okres po zbyciu nieruchomości kwota ta stanowi nadpłatę w świetle przepisów ustawy Ordynacja podatkowa i podlega zwrotowi?

Stan faktyczny:

Deklaracja o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi została złożona w listopadzie 2013 r. Właściciel nieruchomości zbył nieruchomość w sierpniu 2019 r. Po doręczeniu w lutym 2020 r. upomnienia za miesiące od października 2019 r. do stycznia 2020 r. wraz z odsetkami i kosztami upomnienia uregulował należne kwoty w dniu 5 marca 2020r. W marcu 2020 r. została również złożona przez zbywcę nowa deklaracja informująca o wysokości opłaty w kwocie 0 zł z datę zmiany okoliczności faktycznych sierpień 2019 r. Deklaracja została uwzględniona począwszy od lutego 2020 r. Zbywca zwrócił się o zwrot uiszczonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Organ podatkowy odmówił stwierdzenia nadpłaty w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Stanowisko organu I i II instancji:

Jeżeli mieszkaniec sprzedał nieruchomość i opuścił ją bez zmiany deklaracji o wysokości opłaty, to organ nie ma podstaw do jej niepobierania. Dopóki właściciel nieruchomości nie zmieni deklaracji, ma obowiązek uiszczania opłat, niezależnie od tego, czy odpady wytwarza czy nie. Opłata powinna zostać wyegzekwowana do dnia złożenia nowej deklaracji. Deklaracja o wysokości opłaty nie jest decyzją, którą można wygasić, gdy opłatę za nieruchomość uiszcza inny podmiot. Fakt, że właściciel nieruchomości wykaże, że uiszczał opłatę zamieszkując na terenie innej nieruchomości (w tym na terenie innej gminy), nie zwalnia go z obowiązku jej uiszczania od momentu zawarcia umowy sprzedaży.

Rozstrzygnięcie WSA:

Organy dokonały błędnej wykładni przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

W świetle ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach były właściciel nieruchomości nie ma statusu właściciela, na którym ciążyłby obowiązek złożenia deklaracji oraz uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od nieruchomości za okres następujący po zbyciu nieruchomości.

Z przepisów ustawy art. 2 ust. 1 pkt 4, art. 6h i art. 6m ust. 1 i ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wynika że:

• opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi pobierane są w przypadku, gdy dana nieruchomość jej zamieszkała,
• obowiązanym do poniesienia opłaty jest właściciel nieruchomości,
• gmina pobiera jedną opłatę od jednej zamieszkałej nieruchomości (jej wysokość może być zróżnicowana),
• obowiązek złożenia deklaracji i deklaracji zmieniającej (nowej deklaracji) ciąży na właścicielu.

Obowiązek regulowania opłaty wynika z przepisów prawa materialnego (art. 6h), a nie z deklaracji (art. 6m ust. 1). Deklaracja nie jest źródłem obowiązku uiszczania opłaty, a stanowi tylko konkretyzację jej wysokości oraz sposobu obliczenia i to w formie zadeklarowanej na zasadzie samoobliczenia, którą organ może zmodyfikować poprzez wydanie decyzji. Ma ona przede wszystkim znaczenie informacyjne, a powstanie obowiązku uiszczania opłaty lub jego wygaśnięcie nie zostało powiązane z jej złożeniem. Okolicznościami, które mają na to istotny i decydujący wpływ, są tytuł własności oraz fakt zamieszkiwania nieruchomości.

Zbywca, sprzedając nieruchomość, utracił status właściciela w rozumieniu przepisów prawa cywilnego, a przez to także w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymywaniu czystości i porządku w gminach. Od tego czasu w świetle tej ustawy nie ciąży na nim obowiązek uiszczania opłaty ani złożenia nowej deklaracji. Obowiązki te przeszły na nowego właściciela nieruchomości. Stanowisko organów wymagające od byłego właściciela złożenia nowej deklaracji nie znajduje oparcia w przepisach ustawy o utrzymywaniu czystości, podobnie jak to, że były właściciel obowiązany jest uiszczać opłatę aż do czasu złożenia nowej deklaracji, której – jak wskazano wyżej – nie ma obowiązku złożyć. Przepisy ustawy o utrzymywaniu czystości i porządku w gminach wszystkie te obowiązki łączą z osobą właściciela i nie zawierają zastrzeżenia, że status ten przysługuje podmiotowi, których dotychczas złożył deklarację, do czasu złożenia przez niego nowej deklaracji. Nie nakładają też na osobę zbywającą nieruchomość obowiązku powiadomienia o tej okoliczności gminy właściwej ze względu na miejsce położenia danej nieruchomości. Z chwilą utraty statusu właściciela zbywca nie jest już na gruncie ustawy o utrzymywaniu czystości i porządku w gminach zobowiązany ani do złożenia nowej deklaracji (tę powinien złożyć nowy właściciel – nabywca), ani regulowania opłaty za kolejne miesiące po zbyciu nieruchomości i utracie statusu właściciela.

Zbywca nieruchomości uregulował opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi nienależnie, tj. w warunkach określonych w art. 72 § 1 pkt 1 oraz § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej w zw. z art. 73 § 1 pkt 1 tej ustawy. Powinna ona być mu zwrócona. Konsekwencją tego jest także nienależnie pokrycie przez niego kosztów doręczonego mu upomnienia, które nie powinno być do niego skierowane.

Organ zatem zwróci nadpłatę w myśl art. 75 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa lub też wyda decyzję określającą wysokość należnej od zbywcy w okresie po sprzedaży nieruchomości opłaty w wysokości ” 0″ złotych miesięcznie i określi wysokość nadpłaty, a następnie po uzyskaniu przez decyzję statusu ostateczności zwróci nadpłatę w określonej w decyzji wysokości.

WSA w Rzeszowie z 11 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Rz 827/20