Potrzeba zmian w podatkach lokalnych i opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Znana nam z działalności kontrolnej Regionalna Izba Obrachunkowa dzisiaj – poniedziałkowy poranek, w innej nieco roli. Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych corocznie przedkłada Sejmowi i Senatowi RP sprawozdanie ze swojej działalności wraz z wnioskami dotyczącymi zmian w obowiązujących przepisach prawa. W „Sprawozdaniu z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2019 roku” zostały ujęte wnioski dotyczące uregulowania problemów w zakresie podatku od nieruchomości, w podatku leśnym oraz opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Krajowa Rada RIO wnioskuje o zniesienie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości i w podatku leśnym w stosunku do gmin poprzez dokonanie zmiany przepisów ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym.
Zmiana miałaby polegać na dodaniu:
1) w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych art. 3a w brzmieniu: „art. 3a Obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 3, nie dotyczy gmin”.
2) w ustawie o podatku leśnym art. 2a w brzmieniu: „art. 2a Obowiązek podatkowy, o którym mowa w art. 2, nie dotyczy gmin”.

Gmina jako osoba prawna – co do zasady – uznawana jest za podatnika podatku od nieruchomości w sytuacji,
gdy jest właścicielem nieruchomości lub obiektów budowlanych podlegających opodatkowaniu oraz podatnika podatku leśnego – gdy jest właścicielem lasu. Taka konstrukcja przepisów podatkowych powoduje, że zobowiązanie podatkowe gminy polega na obowiązku zapłacenia, na swoją rzecz, podatku z mienia stanowiącego jej własność.
Z dniem 1 stycznia 2016 r. wszedł w życie art. 7 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, który wprowadził zwolnienia z podatku od nieruchomości dla – będących w posiadaniu gmin i niezajętych na działalność gospodarczą – gruntów i budynków lub ich części, stanowiących własność gmin. Rozwiązanie to nie spełniło jednak postulatów zgłaszanych przez Krajową Radę oraz środowiska samorządowe. Pozostała m.in. konieczność wypełniania i składania przez gminy deklaracji podatkowych, a także ich korekt.

Krajowa Rada RIO wnioskuje ponadto o dokonanie zmiany przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w szczególności brzmienia art. 6j ust. 3b w kształcie obowiązującym przed nowelizacją ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. oraz brzmienia art. 6k ust. 2a pkt 5 w sposób umożliwiający ustalenie stawki maksymalnej zapewniającej dochody z tytułu opłaty adekwatne do ponoszonych kosztów.

Na mocy nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 19 lipca 2019 r. dokonano
zmiany brzmienia art. 6j ust. 3b ustawy, który odnosi się do opłaty naliczanej od nieruchomości o charakterze
letniskowym i rekreacyjnym. Przed nowelizacją organ stanowiący gminy ustalał stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, co oznacza że przedmiot opłaty odnosił się do świadczenia usług odbioru i utylizacji odpadów komunalnych gromadzonych w domku letniskowym (jednym) lub innej niż domek letniskowy nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe (np. działka rekreacyjna – nieruchomość gruntowa).

W wyniku zmiany przepisu zmianie uległ przedmiot ustalenia stawki opłaty. W aktualnym stanie prawnym rada gminy ustala stawkę opłaty za rok od nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, lub od innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe. Powyższa zmiana budzi wątpliwości interpretacyjne dotyczące ustalenia wysokości opłaty od nieruchomości, na których znajduje się więcej niż jeden domek letniskowy. W związku ze zmianą przedmiotu opłaty, tj. domek letniskowy zastąpiono nieruchomością, na której znajduje się domek letniskowy, nie wiadomo, w jaki sposób traktowane są nieruchomości, na których zlokalizowanych jest kilka domków letniskowych.

W drodze nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z dnia 19 lipca 2019 r. w art. 6k ust. 2a dodano pkt 5 określający maksymalne stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za pojemniki i worki o określonej pojemności, które mają zastosowanie dla nieruchomości niezamieszkałych, wymienionych w art. 6c ust. 2 ustawy. Wprowadzony przez ustawodawcę algorytm ustalania maksymalnej stawki opłaty budzi wątpliwości z uwagi na brak możliwości określenia stawki umożliwiającej osiąganie dochodów pozwalających na pokrycie z opłaty kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów z nieruchomości, w których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady. Co więcej, wprowadzenie odmiennego algorytmu dla pojemników i worków spowodowało, że stawka opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów komunalnych z pojemnika o takiej samej pojemności jak worek jest prawie trzykrotnie niższa. Ustalenie maksymalnej stawki
opłaty uniemożliwia pokrycie rzeczywistych kosztów odbioru i zagospodarowania odpadów.

Pełna tekst „Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2019 roku”: https://podatkowyreferat.online/sprawozdanie_za_2019_r_www/