Domek letniskowy z podatkiem i opłatą.

Letnia aura zachęca do wypoczynku. Mamy swoje ulubione formy i miejsce na rekreację i odprężenie. Jedni wybierają hotel, inni namiot albo modny w tym roku kamper. Świetnym rozwiązaniem jest również domek letniskowy. Ale to nie zalety oraz wady wypoczynku w domku letniskowym są motywem tego wpisu, lecz kwestie opodatkowania samego domku. Dla równowagi, od czasu do czasu, spójrzmy na poniższe zdjęcie przywołujące na myśl wypoczynek i upalną letnią pogodę.

Właściciel domu letniskowego obciążony jest zapłatą podatku od nieruchomości oraz opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Prawo różnicuje stawki podatku dla budynków mieszkalnych oraz rekreacyjnych (letniskowych), tj. tych mieszkalnych, które spełniają jako podstawową funkcję letniskową, jako dwie odrębne kategorie budynków. Co decyduje o sposobie kwalifikacji danego budynku dla celów podatkowych w podatku od nieruchomości? Na tak postawione pytanie odpowiedział NSA w wyroku z 29 maja 2020 r., sygn akt II FSK 2876/19.

Przy ustalaniu zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości winny zostać uwzględnione zarówno elementy przedmiotowe, jak i podmiotowe zawarte w ewidencji gruntów i budynków. W ewidencji gruntów i budynków budynek sklasyfikowany został, według Klasyfikacji Środków Trwałych – jako budynek mieszkalny, a według Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych – jako budynek mieszkalny jednorodzinny; główna funkcja – dom letniskowy. NSA wskazał, że organ podatkowy nie miał prawa dokonywać samodzielnej klasyfikacji funkcji budynku, tj. analizować jego faktycznego wykorzystania, tylko powinien odwołać się do odpowiednich zapisów ewidencji gruntów i budynków. Wiążący charakter mają dane z ewidencji gruntów i budynków i nie mogą być przezeń samodzielnie korygowane w ramach postępowania podatkowego, bez zmiany tych wpisów w ewidencji gruntów. Kryterium klasyfikacji budynku nie powinna być okoliczność zaspakajania podstawowych potrzeb mieszkaniowych właściciela i osób mu towarzyszących.

Kwestia ustalania stawki opłaty rocznej za gospodarowanie odpadami komunalnymi związanej z domkiem letniskowym stanowi natomiast przedmiot dwóch orzeczeń WSA w Olsztynie. Zapadły w tym zakresie odmienne rozstrzygnięcia mimo identycznego stanu prawnego i faktycznego. W obu przypadkach uchwała rady gminy w sprawie uchwalenia stawki ryczałtowej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi za rok od domku letniskowego lub innej nieruchomości wykorzystywanej jedynie przez część roku na cele rekreacyjno-wypoczynkowe weszła życie w trakcie roku przed terminem płatności tej opłaty.

W wyroku z 27 czerwca 20a9 r. sygn. akt I SA/Ol 323/19 WSA w Olsztynie stwierdził, że z rocznego charakteru opłaty ryczałtowej wynika, że nowa stawka opłaty nie może wejść w życie w trakcie roku. W ocenie Sądu, wprowadzenie zmiany wysokości stawki opłaty ryczałtowej po rozpoczęciu roku kalendarzowego, za który należna jest opłata, oceniane przez pryzmat art.2 Konstytucji RP – Rzeczpospolita Polska ustawy zasadniczej, wskazuje na jego naruszenie, gdyż prowadzi do sytuacji, w której osoby będące adresatami uchwały zostały zaskoczone zmianą stawki, dowiadując się nagle o zmianach nakładających na nie zobowiązania finansowe z mocą wsteczną. Zdaniem Sądu nie jest to zgodne z zasadą demokratycznego państwa prawa.

Natomiast w wyroku z 28 kwietnia 2020 r. sygn. akt I SA/Ol 213/20 (orzeczenie nieprawomocne) WSA w Olsztynie stwierdził, że ustalenie ryczałtowej stawki opłaty z nieruchomości letniskowych, wykorzystywanych sezonowo, dopuszczalne jest w trakcie roku kalendarzowego, którego opłata dotyczy. Uchwałę opublikowano w Dzienniku Urzędowym 31 grudnia 2019 r., zatem uchwała obowiązuje po upływie 14 dni czyli od dnia ogłoszenia tj. od dnia 15 stycznia 2020 r.. A zatem w części także za okres przed jej opublikowaniem, nie oznacza to jeszcze jej retroaktywnego działania. Nie można zasadnie twierdzić, że w stanie faktycznym sprawy doszło do naruszenia zasady niedziałania prawa wstecz. Stawka opłaty ryczałtowej określona zaskarżoną uchwałą jest bowiem ustalana po pierwsze za cały rok, a po drugie od domku letniskowego lub innej nieruchomości rekreacyjno-wypoczynkowej. Jej wysokość nie zależy ani od ilości osób przebywających w różnym czasie na takiej nieruchomości, ani od czasu tego przebywania. Jest ona uśredniona dla wszystkich nieruchomości rekreacyjno-wypoczynkowych na terenie gminy.