Spółka cywilna a podatek od nieruchomości.

W okresie ustalania wysokości podatku od nieruchomości warto przypomnieć, że podatnikiem podatku od nieruchomości są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna.

Spółka cywilna nie może być właścicielem nieruchomości ani użytkownikiem wieczystym gruntów, w związku z tym nie jest też podatnikiem podatku od nieruchomości. Spółka cywilna to konstrukcja regulowana przepisami Kodeksu cywilnego (art. 860–875 KC). To umowa, na podstawie której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego.

W uchwale składu siedmiu sędziów NSA z 13.03.2017 r., sygn. akt II FPS 5/16 stwierdzono, że „W świetle art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613 ze zm.) podatnikiem podatku od nieruchomości są wspólnicy spółki cywilnej, a nie spółka cywilna”. W uzasadnieniu tej uchwały wyjaśniono, iż „uznanie, że podatnikiem od nieruchomości w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych są wspólnicy spółki cywilnej oznacza, że użyty w art. 6 ust. 9 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych zwrot spółka niemająca osobowości prawnej nie może odnosić się do spółki cywilnej. Artykuł 6 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wskazuje na to, że osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz spółki niemające osobowości prawnej (…) obowiązane są wpłacać obliczony w deklaracji podatek od nieruchomości – bez wezwania – na rachunek właściwej gminy, w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminie do dnia 15 każdego miesiąca, a za styczeń do dnia 31 stycznia. Bez wątpienia jest to obowiązek nałożony na podatnika podatku od nieruchomości. W przypadku, gdy podatnikiem jest osoba fizyczna (jako wspólnik spółki cywilnej), organ podatkowy wydaje decyzję ustalającą podatek od nieruchomości w stosunku do każdego ze wspólników, przy czym inaczej niż w odniesieniu do jednostek organizacyjnych, określone zostały też terminy płatności poszczególnych rat podatku (art. 6 ust. 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych). W sytuacji natomiast, gdy wspólnikami spółki cywilnej są zarówno osoby fizyczne, jak i osoby prawne (albo inne jednostki wymienione w art. 6 ust. 9 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych), zastosowanie znajdzie regulacja art. 6 ust. 11 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zgodnie z którą „Jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub znajduje się w posiadaniu osób fizycznych oraz osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej lub spółek nieposiadających osobowości prawnej, z wyjątkiem osób tworzących wspólnotę mieszkaniową, osoby fizyczne składają deklarację na podatek od nieruchomości oraz opłacają podatek na zasadach obowiązujących osoby prawne”. Użyte w ostatnio przywołanym przepisie określenie „stanowi współwłasność” (wobec braku wypowiedzi ustawodawcy, że chodzi tu o tylko jedną z form współwłasności) należy postrzegać w sposób szeroki, tzn. obejmujący zarówno współwłasność w częściach ułamkowych, jak i współwłasność łączną.”

W zakresie wątpliwości, czy podatnikami podatku od nieruchomości są spółki cywilne czy wspólnicy tych spółek została wydana interpretacja ogólna Ministra Rozwoju i Finansów (z 21 października 2016 r. Nr PS2.8401.2.2016) opublikowana w Dz. Urz. MRiF z 2016 r. poz. 10. Zgodnie z ww. interpretacją spółka cywilna nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości, gdyż nie może we własnym imieniu nabywać praw, w tym własności nieruchomości; nie może stać się posiadaczem samoistnym nieruchomości, użytkownikiem wieczystym gruntu ani posiadaczem mienia jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa.

Podatnikami podatku od nieruchomości należnego od nieruchomości lub obiektów budowlanych, wniesionych do spółek cywilnych, są natomiast wspólnicy takich spółek, na których solidarnie spoczywa obowiązek uiszczenia podatku od nieruchomości, zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Sytuację tę należy odróżnić od przypadku, gdy wspólnik wnosi do spółki wkład w postaci używania nieruchomości. Obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości ciąży wówczas tylko na tym wspólniku, gdyż nieruchomość w takim przypadku nie wchodzi do majątku wspólnego wspólników.