Wierzyciel doręcza upomnienie jednokrotnie.

Czy mogę jeszcze raz przesłać i doręczyć zobowiązanemu upomnienie zanim wystawię tytuł wykonawczy ? Już jedno zostało zobowiązanemu doręczone, ale nie zareagował (nie zapłacił). Takie oto pytanie może nurtować niejedną z osób zajmujących się w imieniu wierzyciela czynnościami zmierzającymi do przymusowego wyegzekwowani zaległości podatkowych. Na to pytanie w orzecznictwie sądowym już od dawna jest ugruntowana odpowiedź.

Już 11 lat temu NSA w wyroku z dnia 8 lipca 2009 r., sygn. akt II FSK 315/08 rozstrzygnął to zagadnienie. Od tego czasu przepisy nie uległy zmianie. Również orzeczenia sądowe na przestrzeni następnych lat wypowiadały się w identyczny sposób łącznie z jednym z najnowszych orzeczeń NSA z 10 grudnia 2020 r. sygn. akt I OSK 3139/18.

Jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 lipca 2009 r., sygn. akt II FSK 315/08 celem instytucji upomnienia, o którym mowa w art. 15 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji jest skłonienie zobowiązanego do dobrowolnego wykonania określonego obowiązku i tym samym niedoprowadzenie do wszczęcia egzekucji. Upomnienie przypomina przy tym nie o obowiązku, który znany jest zobowiązanemu co najmniej z podstawy do wystawienia tytułu wykonawczego (np. z decyzji administracyjnej), ale o powinności jego wykonania, które – również w interesie strony – może być dobrowolne, ale zagrożone jest realizacją w drodze egzekucji administracyjnej.

Jeżeli w danym przedmiocie uprawniającym do egzekucji administracyjnej w stosunku do określonego, niezmienianego następnie podmiotu, na podstawie art. 15 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przesłane i doręczone zostanie upomnienie, brak jest podstaw do występowania przez wierzyciela z kolejnymi upomnieniami, także w przypadkach ponownego wszczynania postępowania egzekucyjnego w tym samym obszarze.

Upomnienie, zgodnie z art. 15 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przesyła się nie przed każdorazowym w tym samym przedmiocie wystawieniem tytułu wykonawczego, ale po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku, co uzasadnia skierowanie sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego przez wierzyciela. W konsekwencji jednorazowo wykonany obowiązek przesłania upomnienia dotyczy administracyjnej egzekucji danego przedmiotu w stosunku do danego podmiotu, nie zaś poszczególnych czynności wszczynania postępowania egzekucyjnego w tym samym podmiotowo – przedmiotowym obszarze, również po jego umorzeniu (wyrok NSA z dnia 19 kwietnia 2012 r., sygn. akt II OSK 252/11).

Zasadą jest, że upomnienie tylko jednokrotnie przypomina zobowiązanemu o powinności wykonania danego obowiązku – pod rygorem przymusowego prawnego wyegzekwowania – niezależnie od tego ile razy w danej sprawie wystawiane będą tytuły wykonawcze i wszczynane postępowanie egzekucyjne, z tym jednak zastrzeżeniem, że zasada ta znajduje zastosowanie do sytuacji, gdy dotyczy niezmienionych podmiotów zobowiązanych do wykonania obowiązku, a także tak samo określonego obowiązku (wyrok NSA z 6 marca 2019 r. sygn. akt II OSK 566/17).