Komu zwrócić podatek wpłacony przez inny podmiot niż podatnik?

Od blisko 5 lat podatnik podatków i opłat lokalnych, który nie jest w stanie osobiście zapłacić podatku może zwrócić się o pomoc w zapłacie do rodziny, znajomych czy sąsiadów. Taką możliwość wprowadził art. 62b Ordynacji podatkowej. Co istotne, zapłata podatku lub opłaty przez inny podmiot niż podatnik skutkuje wygaszeniem zobowiązania podatkowego.

Wpłata ze środków podatnika mimo zapłaty przez inny podmiot.

Skorzystanie z możliwości zapłaty podatku przez inny podmiot niż sam podatnik wymaga łącznego spełnienia dwóch warunków.

1. Stosownie do art. 62b § 1 pkt 1 i pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa zapłata podatku może nastąpić jedynie przez podmioty i z warunkiem wskazanym w przywołanych przepisach, tj. przez:

• małżonka podatnika, jego zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę,
• inny podmiot, w przypadku gdy kwota podatku nie przekracza 1000 zł.

2. Zgodnie natomiast z treścią § 2 art. 62b ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli treść dowodu zapłaty nie budzi wątpliwości co do przeznaczenia zapłaty na zobowiązanie podatnika uznaje się, że wpłata pochodzi ze środków podatnika.

Uznaje się zatem, że jeżeli podatek został uiszczony przez inny podmiot niż sam podatnik, ale wymieniony w art. 62b ustawy Ordynacja podatkowa, to zapłata została dokonana przez podatnika, z jego środków.

W przypadku wątpliwości co do prawidłowości spełniania tego warunku, może pojawić się konieczność udowodnienia, że uiszczający należność pełnił rolę jedynie pośredniczącą. Wówczas podatnik jest zobowiązany do udowodnienia faktu przekazania środków podmiotowi, który dokonał wpłaty, dowodem może być np. przelew bankowy.

Jednocześnie samo wskazanie i udokumentowanie, że środki z których dokonano wpłaty pochodzą z majątku podatnika, przy dokonaniu wpłaty przez inny podmiot niż podatnik w wysokości przekraczającej kwotę 1000 zł nie są działaniem prowadzącym do zapłaty podatku, a tym samym do skutecznego wygaszenia zobowiązania podatkowego.

Zwrot podatku jedynie podatnikowi.

Jeżeli w świetle art. 62b ustawy Ordynacja podatkowa wpłata jest traktowana jako pochodząca ze środków podatnika, to jej zwrot jest możliwy tylko podatnikowi i tylko podatnik może skutecznie dochodzić jej zwrotu.

W przypadku nadpłaty podatku lub opłaty lokalnej organ podatkowy w pierwszej kolejności ustala, czy nienależne świadczenie zostało zrealizowane przez podmiot zaliczony do kategorii podatników określonego podatku lub opłaty lokalnej. Jeżeli ustalenie to jest negatywne, czyli wpłata została dokonana przez inny podmiot niż podatnik, wówczas podmiot niebędący podatnikiem nie jest uprawniony do żądania od organu podatkowego prowadzenia postępowania w sprawie zwrotu nadpłaty.