Planowane zmiany w zakresie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Na stronie RCL został opublikowany projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (z 29 października 2025 r.).

Projekt zakłada zmiany ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach również w zakresie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Do planowanych zmian należy m. in.:

Objęcie nieruchomości letniskowych gminnym systemem odbioru odpadów komunalnych.

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w art. 6c w ust. 3a w zdaniu pierwszym po wyrazach „na której nie zamieszkują mieszkańcy” proponuje się dodać wyrazy „ , z wyłączeniem właściciela nieruchomości, o której mowa w art. 6j ust. 3b”.

Wprowadzenie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi składającą się z części stałej oraz części zmiennej.

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w art. 6j proponuje się dodać ust. 2c i 2d w brzmieniu:

„2c. Jeżeli zostały zapewnione techniczne możliwości identyfikacji wytwarzanych odpadów komunalnych, rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi składającą się z części:

1) stałej – uwzględniającej koszty stałe funkcjonowania gminnego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, o których mowa w art. 6r ust. 2;

2) zmiennej – zależnej od masy wytwarzanych odpadów komunalnych przez mieszkańców danej nieruchomości i ustalanej w oparciu o stawki jednostkowe wynikające z rozstrzygniętego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w zakresie odbierania lub odbierania i zagospodarowania poszczególnych frakcji odpadów komunalnych.

2d. Uchwała, o której mowa w ust. 2c, może dotyczyć wszystkich albo niektórych nieruchomości, w zależności od zapewnienia technicznych możliwości identyfikacji wytwarzanych odpadów komunalnych. Łączna wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obliczona zgodnie z ust. 2c nie może przekroczyć maksymalnej stawki opłaty, o której mowa w art. 6k ust. 2a pkt 4.”.

Możliwość udzielania zwolnień z części opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w art. 6k proponuje się dodać ust. 4aa w brzmieniu:

„4aa. Rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi:

1) właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami wielolokalowymi, w których mieszkańcy kompostują bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym, pod warunkiem zapewnienia nadzoru nad prawidłowym użytkowaniem kompostownika przez właściciela takiej nieruchomości;

2) właścicieli nieruchomości, na których znajduje się domek letniskowy, lub innych nieruchomości wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, rodzinne ogrody działkowe w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych, którzy kompostują bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym.”

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w art. 6k proponuje się dodać ust. 4d–4i w brzmieniu:

„4d. Rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w całości albo w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują osoby starsze w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o osobach starszych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1705 i z 2024 r. poz. 834) oraz osoby niepełnosprawne o każdym albo wybranym stopniu niepełnosprawności, których niepełnosprawność została potwierdzona stosownym orzeczeniem, o którym mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2025 r. poz. 913), oraz określić warunki uzyskania zwolnienia z opłaty lub jej części.

4e. W przypadku nieruchomości zabudowanej budynkiem wielolokalowym rada gminy nakłada w uchwale, o której mowa w ust. 4d, na właściciela tej nieruchomości obowiązek obniżenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi przypadających na osobę objętą zwolnieniem, o którym mowa w ust. 4d, w wysokości odpowiadającej kwocie zwolnienia.

4f. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może na wniosek właściciela nieruchomości zabudowanej budynkiem jednorodzinnym, a w przypadku nieruchomości zabudowanej budynkiem wielolokalowym – na wniosek osoby mającej prawo do lokalu, w drodze decyzji, zwolnić czasowo lub bezterminowo z części albo całości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi:

1) właściciela nieruchomości zabudowanej budynkiem jednorodzinnym albo osobę mającą prawo do lokalu mieszkalnego w budynku wielolokalowym, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej lub materialnej, w szczególności jeżeli są one osobami starszymi lub niepełnosprawnymi i nie zostały one objęte zwolnieniem, o którym mowa w ust. 4d, lub zostały dotknięte zdarzeniem losowym;

2) właściciela nieruchomości zabudowanej budynkiem jednorodzinnym albo osobę mającą prawo do lokalu w budynku wielolokalowym, prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której nie zatrudniają pracowników, jeżeli przychody z tej działalności w żadnym z ostatnich 6 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku nie przekroczyły minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2024 r. poz. 1773).

4g. Wniosek, o którym mowa w ust. 4f, powinien zawierać uzasadnienie, a organ gminy może żądać przedłożenia dokumentów potwierdzających okoliczności w nim wskazane, w tym opinii z gminnego lub miejskiego ośrodka pomocy rodzinie.

4h. Wydając decyzję, o której mowa w ust. 4f, wójt, burmistrz albo prezydent miasta bierze pod uwagę indywidualne potrzeby wnioskodawcy oraz wyniki weryfikacji przedstawionego uzasadnienia oraz załączonych dokumentów.

4i. W przypadku gdy zwolnienie, o którym mowa w ust. 4f, dotyczy osoby mającej prawo do lokalu w budynku wielolokalowym, właściciel nieruchomości zabudowanej budynkiem wielolokalowym obniża opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi przypadających na osobę objętą zwolnieniem w wysokości odpowiadającej kwocie zwolnienia”.

Fakultatywne wszczynanie postępowań administracyjnych, w przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązku selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w art. 6ka w ust. 2 proponuje się wyraz „wszczyna” zastąpić wyrazami „może wszcząć”.

Uregulowanie zasad postępowania w przypadku stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy w sprawie wyboru metody oraz ustalenia stawek opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach proponuje się dodać art. 6kb w brzmieniu:

„Art. 6kb. 1. W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały, o której mowa w art. 6k ust. 1, w całości albo w części dotyczącej określenia wysokości stawek opłaty za gospodarowanie opłatami komunalnymi, wysokość tej opłaty za okres od dnia wejścia w życie tej uchwały do dnia, w którym stwierdzenie nieważności tej uchwały stało się prawomocne, przelicza się ponownie, stosując stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi obowiązujące w wyniku stwierdzenia nieważności tej uchwały.

2. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 1, wysokość uiszczonych opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi pobrana na podstawie uchwały, której nieważność stwierdzono, przewyższa wysokość ponownie przeliczonej opłaty, nadpłatę z tego tytułu zalicza się na poczet przyszłych zobowiązań z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

3. Do nadpłaty nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa dotyczących odroczenia terminu płatności należności oraz umarzania zaległych zobowiązań i odsetek za zwłokę, chyba że przepisy działu IV tej ustawy stanowią inaczej.”

Obowiązek złożenia zmiany deklaracji w przypadku zmiany właściciela nieruchomości.

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach proponuje się dodać art. 6m w brzmieniu w ust. 1b w pkt 7 kropkę zastąpić średnikiem i dodać pkt 8 w brzmieniu: „8) informację o dacie zmiany właściciela nieruchomości.” oraz w ust. 2 po wyrazach „W przypadku” dodać się wyrazy „zmiany właściciela nieruchomości lub”.

Weryfikacja danych zawartych w deklaracjach o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przy użyciu danych pochodzących z rejestru przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych nie tylko będących gminnymi jednostkami organizacyjnymi.

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach proponuje się, aby art. 6o ust. 1a otrzymał brzmienie:

„1a. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta w celu weryfikacji poprawności złożonych deklaracji może przetwarzać dane pozyskane z przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych.”

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach proponuje się w art. 6o dodać m. in. ust. 1b–1d w brzmieniu:

„1b. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może wystąpić z wnioskiem do właściwego przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego o nieodpłatne przekazanie danych obejmujących obszar całej gminy lub jej część na temat ilości zużytej wody w poszczególnych nieruchomościach i lokalach w budynkach wielolokalowych, dla których wysokość opłaty jest ustalana zgodnie z art. 6j ust. 1 pkt 1 lub dla których stawka opłaty, o której mowa w art. 6j ust. 1 i 2, jest różnicowana w zależności od liczby mieszkańców zamieszkujących nieruchomość lub liczby osób w gospodarstwie domowym, z podaniem ich adresów oraz okresu rozliczeniowego zużycia wody.

1c. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest zobowiązane udostępnić dane objęte wnioskiem, o którym mowa w ust. 1b, w formie zestawienia, w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania.

1d. W przypadku, gdy organem zarządzającym danym przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym jest wójt, burmistrz lub prezydent miasta, dostęp do danych następuje z urzędu.