Wybrane przepisy prawa – część 23 (art. 65 OP).

Dzisiejszy wpis z cyklu #ToWartoZnać dotyczy kolejnego przepisu ustawy Ordynacja podatkowa – art. 65 OP.

1. Treść przepisu:

Art. 65 ustawy Ordynacja podatkowa

§ 1. Uprawnienie, o którym mowa w art. 64 § 1, przysługuje również podatnikom w stosunku do gminy, powiatu lub województwa z tytułu:

1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;

2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;

3) nabycia przez gminę, powiat lub województwo nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;

4) odszkodowania orzeczonego w decyzji wydanej przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa.

§ 2. Przepisy art. 64 § 2–7 stosuje się odpowiednio.

2. Komentarz:

Przepis art. 65 Ordynacja podatkowa wskazuje możliwość i zasady potrącenia zobowiązania i zaległości podatkowej z tytułu podatków i opłat lokalnych z wierzytelności podatnika wobec gminy.

Potrącenie dotyczy sytuacji, gdy dwa podmioty są wobec siebie dłużnikami i wierzycielami. W przypadku potrącenia podmioty nie wypełniają wzajemne świadczeń, lecz rozliczają się jedynie różnicą w kwotach zobowiązań.

Uprawnienie potrącenia zobowiązania podatkowego oraz zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód gminy przysługuje w odniesieniu do ściśle określonych, wskazanych w art. 65 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa wierzytelności podatnika podatków i opłat lokalnych wobec gminy. Należą do nich: prawomocny wyrok sądowy wydany na podstawie art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego (odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej), prawomocna ugoda sądowej zawarta w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego (odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej), nabycie przez gminę nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami, odszkodowania orzeczonego w decyzji wydanej przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta). Katalog wierzytelności jest katalogiem zamkniętym, a wierzytelności muszą mieć charakter wzajemny, bezsporny i wymagalny.

Równocześnie art. 65 § 2 w związku z art. 64 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa umożliwia zastosowanie instytucji potrącenia zobowiązania podatkowego oraz zaległości podatkowej z wierzytelności podatnika wobec gminy w jeszcze jednym przypadku, tj. potrącenie z wzajemnych, bezspornych i wymagalnych wierzytelności podatnika wobec jednostki budżetowej (np. urzędu gminy) z tytułu zamówień wykonanych przez podatnika na podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych.

Kolejno, przepisy art. 65 § 2 w związku z art. 64 § 2a-7 ustawy Ordynacja podatkowa określają zasady postępowania w przypadku stosowania potrącenia zobowiązania lub zaległości podatkowej z wierzytelności podatnika wobec gminy.

Do potrącenia zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę przepis art. 55 § 2 stosuje się odpowiednio, co oznacza obowiązek proporcjonalnego potrącenia należności głównej i odsetek za zwłokę.

Potrącenia zobowiązania lub zaległości podatkowej z wierzytelności podatnika wobec gminy dokonuje się na wniosek podatnika (art. 65 § 1 w związku z art. 64 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa), ale można również dokonać z urzędu (art. 65 § 2 w związku z art. 64 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa).

Stosownie do art. 65 § 2 w związku z art. 64 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa na wniosek podatnika wierzytelności z tytułów wymienionych mogą być również zaliczane na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Stosownie do art. 65 § 2 w związku z art. 64 § 5 ustawy Ordynacja podatkowa potrącenie następuje z dniem:
złożenia wniosku,
który został uwzględniony albo wydania z urzędu postanowienia o potrąceniu.

Zgodnie z art. 65 § 2 w związku z art. 64 Przepis art. 65 Ordynacja podatkowa wskazuje możliwość zasady potrącenia zobowiązania i zaległości podatkowej z tytułu podatków i opłat lokalnych z wierzytelności podatnika wobec gminy. ustawy Ordynacja podatkowa potrącenie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, natomiast odmowa potrącenia następuje w drodze decyzji (art. 65 § 2 w związku z art. 64 § 6 ustawy Ordynacja podatkowa). Postanowienie o dokonaniu potrącenia jest podstawą do dokonania odpisu i przypisu (potrącenie na podstawie art. 65 § 2 w związku z art. 64 § 2 ustawa Ordynacja podatkowa) oraz wygaśnięcia zobowiązania podatkowego (potrącenie na podstawie art. 65 § 1 w związku z art. 64 § 1 ustawa Ordynacja podatkowa), o czym stanowi § 4 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 października 2010 r. w sprawie zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 208, poz. 1375). W sprawozdaniu Rb-27S potrącenie wykazuje się w kolumnie „Potrącenia”.

W przypadku gdy ma miejsce potrącenie zobowiązania podatkowego oraz zaległości podatkowej podatnika podatków i opłat lokalnych z wzajemnych, bezspornych i wymagalnych wierzytelności podatnika wobec jednostki budżetowej z tytułu zamówień wykonanych przez podatnika na podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, jednostka budżetowa, której zobowiązanie zostało potrącone z wierzytelności podatnika, jest obowiązana wpłacić równowartość wygasłego podatku do organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia dokonania potrącenia, a od niewpłaconej w terminie równowartości wygasłego podatku nalicza się odsetki za zwłoki za zwłokę (art. 65 § 2 w związku z art. 64 § 7 ustawy Ordynacja podatkowa).