Stawka podatku od nieruchomości od budynku letniskowego.

Którą stawkę podatku od nieruchomości zastosować dla budynku letniskowego: od budynków lub ich części – mieszkalnych czy od budynków lub ich części – pozostałych?

W myśl art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne podstawę planowania gospodarczego, planowania przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków.

Podatek od nieruchomości (również rolny i leśny) ustalany jest w oparciu o dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków co do kwalifikacji tych gruntów oraz ich powierzchni, które to dane są wiążące dla organu podatkowego, to jednakże dane wynikające z ww. ewidencji nie są wystarczające dla ustalenia charakteru budynku będącego przedmiotem opodatkowania (por. wyrok WSA w Gdańsku z 31 października 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 1115/17, czy też wyrok NSA z 24 sierpnia 2017 r., sygn. akt II FSK 950/17). Zasada związania ewidencją gruntów i budynków nie ma ponadto charakteru bezwzględnego a dane w niej zawarte mogą być niewystarczające dla ustalenia prawidłowej stawki podatku od nieruchomości (por. wyrok NSA z 16 lutego 2018 r., sygn. akt II FSK 1711/17).

Również w uchwale składu siedmiu sędziów z 18 listopada 2013 r., sygn. akt II FPS 2/13 Naczelny Sąd Administracyjny zwrócił uwagę, że wskazana reguła bezwzględnego związania danymi ewidencyjnymi, w pewnych przypadkach może zostać w ramach postępowania podatkowego podważona, nawet bez potrzeby uprzedniej zmiany samej ewidencji. Ponadto jak zauważył Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 19 lutego 2008 r., sygn. akt II FSK 1726/06 kryterium decydującym o zaliczeniu budynku do poszczególnych kategorii budynków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest kryterium zaspakajania podstawowych potrzeb mieszkaniowych właściciela i osób mu bliskich. Budynek letniskowy będzie się zatem mieścił w pojęciu budynku mieszkalnego tylko wówczas, gdy będzie użytkowany faktycznie w tym celu przez właściciela (jego bliskich), służąc tym samym zaspakajaniu podstawowych potrzeb mieszkaniowych (nie rekreacyjnych wypoczynkowych). Sąd ten zwrócił również uwagę, że za słusznością takiego stanowiska wskazują również wnioski wypływające z wykładni celowościowej art. 5 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, z której wynika, że podatek od nieruchomości jest podatkiem typu majątkowego, wymagającym uwzględnienia sposobu wykorzystania majątku (też wyrok NSA z 16 lutego 2018 r., sygn. akt II FSK 1711/17).

Ustawodawca zatem, z przyczyn społecznych i gospodarczych, opodatkował niektóre kategorie nieruchomości różnymi stawkami. Najniższą stawkę podatkową przewidziano dla budynków mieszkalnych lub ich części, albowiem zaspokajają one podstawowe potrzeby bytowe ludzi w zakresie zamieszkiwania. Znacznie wyższe stawki podatkowe przewidziano dla budynków pozostałych lub ich części. Z najniższej stawki nie powinny korzystać budynki letniskowe wówczas, gdy są tam jedynie sezonowo, a więc ubocznie, zaspokajane potrzeby mieszkaniowe, związane z wypoczynkiem, rekreacją, spędzeniem urlopów. Również samo wybudowanie budynku w oparciu o dokumentację techniczną (pozwolenie na budowę) jako budynku letniskowego nie przesądza, że dla potrzeb przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest to budynek letniskowy. Ocenę taką determinuje faktycznie spełniana przez ten budynek funkcja użytkowa, tj. ustalenie, czy służy on zaspokajaniu podstawowych potrzeb mieszkalnych.

Dla ustalenia właściwej stawki podatku od nieruchomości organy podatkowe powinny zatem ustalić jego „podstawową” funkcję użytkową. Aby zatem uznać dany budynek za budynek mieszkalny a nie letniskowy należy ustalić, czy zaspakaja on podstawowe potrzeby mieszkaniowe właściciela i osób mu bliskich. Dla poczynienia prawidłowych ustaleń w tym zakresie konieczne jest więc każdorazowe przeprowadzenie stosownego postępowania dowodowego. Zwrot „podstawowy” według internetowego Słownika Języka Polskiego PWN został określony jako „główny, zasadniczy”. Oznacza to, że budynek zaspakajający podstawowe potrzeby mieszkaniowe to budynek, który będzie zaspakajał zasadnicze, najważniejsze potrzeby mieszkaniowe podatnika (por. wyrok NSA z 19 lutego 2008 r., sygn. akt II FSK 1726/06). Jednocześnie o tym, czy budynek jest dla celów podatkowych budynkiem mieszkalnym, czy też mieści się w kategorii „pozostałych budynków” należy rozstrzygać na gruncie ustawy podatkowej.

Zgodnie z § 18 rozporządzenia Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 27.07.2021 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków, danymi ewidencyjnymi dotyczącymi budynku są m.in.: identyfikator budynku, pole powierzchni zabudowy, rodzaj budynku według Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT), o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 40 ust. 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej. Ewidencja środków trwałych nie jest klasyfikacją prowadzoną według zasad ewidencji gruntów i budynków, jest ona prowadzona na podstawie ustawy o statystyce publicznej i to na potrzeby tego celu klasyfikuje się zawarte w niej obiekty budowlane. Akt ten nie stanowi przepisu prawa podatkowego i nie może być wykorzystywany do ustalania wymiaru podatków. Skoro zatem dane ewidencyjne dotyczące budynku zawierają wyłącznie „rodzaj budynku według Klasyfikacji Środków Trwałych”, nie zawierając jednocześnie „głównej funkcji budynku” możliwe i zasadne jest jej ustalenie w oparciu o inne dokumenty urzędowe. Takimi dokumentami urzędowymi są np. pozwolenie na budowę, zgłoszenie budowy, czy pozwolenie na użytkowanie, przez co dane z nich wynikające powinny być traktowane jako dowód w postępowaniu. Mogą być przeciwdowodem w odniesieniu do danych z ewidencji gruntów.

Przykładowe ustalenia poczynione przez organ podatkowy w celu zbadania czy budynek jest dla celów podatkowych (zastosowania właściwej stawki w podatku od nieruchomości) jest budynkiem mieszkalnym, czy też należy do kategorii „pozostałych budynków” (ustalając jego podstawową funkcję użytkową):

– złożenie deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi z opłatą ryczałtową od domków letniskowych wykorzystywanych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe przez część roku,

– podawanie w składanych informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych oraz deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi adresu zamieszkania innego niż adres lokalizacji spornego budynku,

– oświadczenie podczas oględzin spornego budynku, że dom jest zamieszkały podczas wolnych dni od pracy (soboty, niedziele i czas urlopu) oraz przez okres ok. 6-7 miesięcy podczas pracy zdalnej.

Źródło: wyroki: WSA w Olsztynie z 19 czerwca 2024 r. sygn. akt I SA/Ol 126/24 oraz WSA w Gdańsku z 10 grudnia 2024 r. sygn akt I SA/Gd 837/24

Więcej informacji – warsztaty online 5 czerwca 2025 r. PODATEK OD NIERUCHOMOŚCI – OSOBY FIZYCZNE – WYMIAR – szczegóły dotyczące warsztatów: https://podatkowyreferat.pl/pl/p/PODATEK-OD-NIERUCHOMOSCI-OSOBY-FIZYCZNE-WYMIAR-5-czerwca-2025-r.-warsztaty-online/338