Wybrane przepisy prawa (część 13 – art. 59 OP).

Dzisiejszy wpis z cyklu #ToWartoZnać dotyczy kolejnego przepisu ustawy Ordynacja podatkowa – art. 59.

1. Treść przepisu:

Art. 59 ustawy Ordynacja podatkowa

§ 1. Zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek:
1) zapłaty;
2) pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;
3) potrącenia;
4) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
5) zaniechania poboru;
6) przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych;
7) przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;
8) umorzenia zaległości;
9) przedawnienia;
10) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m lub art. 14zl;
11) nabycia spadku w całości przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego stwierdzonego przez prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – ze skutkiem na dzień otwarcia spadku.

§ 2. Zobowiązanie płatnika lub inkasenta wygasa w całości lub w części wskutek:
1) wpłaty;
2) zaliczenia nadpłaty lub zaliczenia zwrotu podatku;
3) umorzenia, w przypadkach przewidzianych w art. 67d § 3;
4) przejęcia własności nieruchomości lub przejęcia prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym;
5) przedawnienia;
6) zwolnienia z obowiązku zapłaty na podstawie art. 14m;
7) nabycia spadku w całości przez Skarb Państwa albo jednostkę samorządu terytorialnego stwierdzonego przez prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – ze skutkiem na dzień otwarcia spadku.

2. Komentarz:

Przepis art. 59 ustawy Ordynacja podatkowa określa sposoby wygaśnięcia zobowiązania podatkowego ciążącego przez wszystkim na podatniku (§ 1).

Wygaśniecie zobowiązania podatkowego oznacza, że wskutek zajścia określonego zdarzenia przestaje istnieć zobowiązanie podatkowe, a tym samym kończy się możliwość dochodzenia zobowiązania podatkowego.

Przepis wymienia 11 sposobów wygaśnięcia zobowiązania podatkowego ciążącego przez na podatniku, niemniej do podatków i opłat lokalnych, w tym opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi zastosowanie znajdzie 9 z nich. Należą do nich:

1. Zapłata – uregulowana w art. 60, art. 61, art. 61a, art. 62 i art. 62b ustawy Ordynacja podatkowa.

2. Pobranie podatku przez inkasenta – uregulowane w art. 9, art. 31 i art. 60 ustawy Ordynacja podatkowa.

3. Potrącenie – uregulowane w art. 64 i art. 65 ustawy Ordynacja podatkowa.

4. Zaliczenie nadpłaty – uregulowane w art. 76 ustawy Ordynacja podatkowa.

5. Przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych – uregulowane w art. 66 ustawy Ordynacja podatkowa.

6. Przejęcia własności nieruchomości lub prawa majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym.

7. Umorzenia zaległości – uregulowane w art. 67a, art. 67b i art. 67d ustawy Ordynacja podatkowa.

8. Przedawnienia – uregulowane w art. 70 ustawy Ordynacja podatkowa.

9. Nabycia spadku w całości przez jednostkę samorządu terytorialnego stwierdzonego przez prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku – uregulowane w art. 935 ustawy Kodeks cywilny.

Katalog sposobów wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest katalogiem zamkniętym.

Wygaśnięcie zobowiązania podatkowego na skutek zajścia którejś z przesłanek określonych w art. 59 § 1 Ordynacji podatkowej może nastąpić tylko jeden raz (wyrok NSA z dnia 19 lutego 2009 r. sygn. akt I FSK 1621/08).

Zobowiązanie podatkowe, które wygasło wskutek zapłaty (art. 59 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej) nie może wygasnąć po raz drugi wskutek przedawnienia. Każdy ze sposobów wygaśnięcia zobowiązania podatkowego określony w art. 59 Ordynacji podatkowej ma bowiem charakter samoistny i wzajemnie się wykluczający.

Artykuł 59 § 2 ustawy Ordynacja podatkowa zawiera regulację w zakresie wygaśnięcia zobowiązań inkasenta, skonstruowaną w podobny sposób jak regulacja dotycząca wygaśnięcia zobowiązania podatnika.