Wybrane przepisy prawa (część 5 – art. 53 OP).

Dzisiejszy wpis z cyklu #ToWartoZnać dotyczy kolejnego przepisu ustawy Ordynacja podatkowa – jest to art. 53 ustawy.

1. Treść przepisu:

Art. 53 ustawy Ordynacja podatkowa:

§ 1. Od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 52 § 1 pkt 2 i art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek w części przekraczającej wysokość podatku należnego za okres rozliczeniowy.

§ 3. Odsetki za zwłokę nalicza podatnik, płatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiadająca za zaległości podatkowe, z zastrzeżeniem art. 53a, art. 62 § 4, art. 66 § 5, art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 i art. 76a § 1.

§ 4. Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

§ 5. W przypadkach, o których mowa w art. 52 § 1 pkt 1, odsetki za zwłokę naliczane są odpowiednio od dnia zwrotu nadpłaty, zwrotu podatku, zwrotu oprocentowania lub zaliczenia na poczet zaległości podatkowych lub na poczet bieżących lub przyszłych zobowiązań podatkowych.

§ 6. W przypadkach, o których mowa w art. 52a, odsetki za zwłokę naliczane są od dnia pobrania wynagrodzenia.

2. Komentarz:

Zgodnie z art. 53 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa od zaległości podatkowych naliczane są odsetki za zwłokę. Oznacza to, że konsekwencją zaistnienia zaległości podatkowej jest naliczanie odsetek za zwłokę. Odsetki za zwłokę powstają automatycznie z momentem powstania zaległości podatkowej. Odsetki za zwłokę mogą powstać jedynie wówczas, gdy powstała sama zaległość.

Obowiązek zapłaty odsetek powstaje z mocy przepisów ustawy, na skutek powstania zaległości podatkowej, a więc nie zapłacenia zobowiązania podatkowego w terminie. Jest to jedyny warunek określony w ustawie którego spełnienie jest konieczne dla zasadnego naliczenia odsetek. Ordynacja podatkowa nie formułuje innych przesłanek, od których uzależnia ich naliczenie (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 14.10.2008 r. sygn. akt I SA/Go 548/08).

Wyjątki od zasady naliczania odsetek za zwłokę określa art. 54 ustawy Ordynacja podatkowa (o tym przepisie w kolejnym wpisie „Wybrane przepisy prawa” już w następnym tygodniu).

Przepis art. 53 § 3 ustawy Ordynacja podatkowa wymienia podmioty zobowiązane do naliczania odsetek za zwłokę. Odsetki za zwłokę nalicza podatnik, inkasent, następca prawny lub osoba trzecia odpowiadająca za zaległości podatkowe. Oznacza to, że ww. podmioty mają obowiązek powiększania dokonywanej wpłaty z tytułu zaległości podatkowej o kwotę prawidłowo naliczonych odsetek za zwłokę.

Jedynie w kilku przypadkach naliczanie odsetek za zwłokę przejmuje organ podatkowy. Dotyczy to zaliczenia wpłaty na poczet zaległości podatkowych (art. 62 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa), przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za zaległości podatkowe (art. 66 § 5 ustawy Ordynacja podatkowa ), odroczenia lub rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej (art. 67a § 1 pkt 1 lub 2 ustawy Ordynacja podatkowa) oraz zaliczenia nadpłaty na poczet zaległości podatkowych (art. 76a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa).

Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych są naliczane w ściśle określony sposób. Początek okresu naliczania odsetek za zwłokę jest określony w art. 53 § 4 ustawy Ordynacja podatkowa. Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego.

Wysokość odsetek za zwłokę jest uzależniona od wysokości zaległości podatkowej i ilości czasu, który upłynął od terminu płatności.

Przykład

Podatnik podatku od nieruchomości nie zapłacił w terminie płatności I raty podatku, płatnej do 15.03.2024 r. Rata podatku płatna do 15.03.2024 r,. przekształciła się w zaległość podatkową. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowej nalicza się od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności, czyli od 16.03.2024 r.