Zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej bez wpływu na stawkę podatku od nieruchomości.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 stycznia 2025 r. sygn. akt III FSK 814/23 wskazał, że zawieszenie prowadzenia działalności gospodarczej nie ma wpływu dla przyjęcia stawki podatku od nieruchomości dla gruntów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, a także budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Sama okoliczność zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie powoduje skutków w postaci zerwania związku z działalnością gospodarczą.

W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego kształtującym się po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 r., sygn. akt SK 39/19 Sąd wielokrotnie wypowiadał się w kwestii związku z działalnością gospodarczą stosownie do art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych tj. m.in. w wyroku z 15 grudnia 2021 r., sygn. akt III FSK 4061/21. W wyroku tym NSA uznał, że ,,Użyty natomiast w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2021 r., sygn. SK 39/19, zwrot „nie są wykorzystywane i nie mogą być potencjalnie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej” należy tłumaczyć w taki sposób, że podwyższona stawka opodatkowania nie będzie mogła znaleźć zastosowania w przypadku wystąpienia obiektywnej i niezależnej od przedsiębiorcy, a także niedającej się przewidzieć przeszkody całkowicie uniemożliwiającej prowadzenie lub kontynuowanie działalności gospodarczej. Nie dotyczy to sytuacji, gdy w czasie trwania takiej przeszkody przedsiębiorca, w posiadaniu którego znajduje się nieruchomość (jej część), samodzielnie podejmuje czynności mające na celu jej przygotowanie do przyszłej (planowanej) działalności gospodarczej, podnosi dla celów wykonywanej działalności gospodarczej walory użytkowe nieruchomości(…)’’.

NSA w wyroku z 21 stycznia 2025 r. sygn. akt III FSK 814/23 wskazał, że nie można kwalifikować w kategoriach przeszkody obiektywnej i niezależnej od przedsiębiorcy, która całkowicie uniemożliwia prowadzenie lub kontynuowanie działalności gospodarczej, skorzystanie z instytucji zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Jest to bowiem instytucja, z której może skorzystać dany przedsiębiorca, który na pewien określony czas podejmuje decyzję o zawieszeniu wykonywania danej działalności.

Zawieszenie działalności gospodarczej jest jedynie jej ograniczeniem. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z art. 25 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r., poz. 1292 ze zm.) w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, w tym rozwiązywania zawartych wcześniej umów. Ponadto poza tak ogólnie wyrażonym uprawnieniem przedsiębiorcy prawodawca wskazuje, iż przedsiębiorca może przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej (art. 25 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo przedsiębiorców).

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego Sąd I instancji, oceniając skutki skorzystania z zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej, zasadnie uznał, odwołując się do poglądu zaprezentowanego w wyroku NSA z 9 grudnia 2016 r., sygn. akt II FSK 3332/14 wydanego w stanie prawnym, w którym obowiązywała ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447), że wobec braku odpowiednich regulacji zawartych w ustawy o podatkach i opłatach lokalnych odnoszących się do skutków skorzystania z tej instytucji znajduje zastosowanie ogólna reguła wyrażona w art. 14a ust. 4 pkt 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zgodnie z którą w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa (tak określona regulacja została wprowadzona także w art. 25 ust. 2 pkt 5 ustawy Prawo przedsiębiorców). Regułę tę należy zatem także odnieść do unormowań dotyczących podatku od nieruchomości, w tym skutków w ramach zastosowania stawki podatkowej dla gruntów, a także budynków lub ich części związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Skorzystanie bowiem z instytucji zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej nie oznacza jej definitywnego zakończenia, co znajduje również potwierdzenie w najnowszym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela pogląd tego Sądu wyrażony w wyroku z 28 listopada 2024 r., sygn. akt III FSK 643/24, gdzie przyjęto, że „zawieszenie nie wpływa na zmianę jego bytu prawnego i podatkowo-prawnego. Nie oznacza to bowiem definitywnego zaprzestania działalności gospodarczej i nie powoduje utraty statusu przedsiębiorcy’’.

Nawet jeśli grunty lub budynki przejściowo nie są wykorzystywane przez osobę fizyczną w prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, to o takim ich charakterze przesądza to, czy posiadają one takie cechy oraz rodzaj, że mogą być one wykorzystywane na ten cel.

W niniejszym wyroku jako potwierdzenie związku z działalnością gospodarczą zostało wskazane nabycie prawa własności nieruchomości w ramach prowadzonej przez działalności gospodarczej, stałe miejsce wykonywania działalności gospodarczej oraz klasyfikacja gruntów jako tereny przemysłowe (Ba), a posadowionych na nich budynków jako „inne niemieszkalne”.