Stawka podatku od nieruchomości będących w posiadaniu spółki po wyroku TK z 24.02.2021 r.

NSA w najnowszym wyroku z 11 lipca 2024 r. sygn. akt III FSK 903/23 odniósł się opodatkowania podatkiem od nieruchomości według najwyższej stawki podatkowej dla nieruchomości będących w posiadaniu spółki.

NSA w uzasadnieniu wskazał: Po wydaniu przez TK wyroku z 24 lutego 2021 r., SK 39/19 jasne stało się, że sam fakt posiadania nieruchomości przez przedsiębiorcę, bez względu na jego status i formę organizacyjnoprawną (osoba fizyczna, prawna), nie jest wystarczający do uznania związku tej nieruchomości z prowadzoną działalnością gospodarczą. Pojawił się natomiast problem doprecyzowania „związku” nieruchomości z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Wykluczenie kryterium „związana z prowadzeniem działalności gospodarczej” i opodatkowanie z zastosowaniem niższych stawek opodatkowania byłoby możliwe tylko w odniesieniu do tych nieruchomości, które bezpośrednio związane są z innymi niż gospodarcze formy aktywności spółki, przewidzianymi w jej akcie ustrojowym, jakim jest umowa bądź statut, a w efekcie w rejestrze przedsiębiorców KRS.

Przesłanka „zajęcia na prowadzenie działalności gospodarczej” ma autonomiczny i zakresowo węższy charakter w stosunku do pojęcia „związany z prowadzeniem działalności gospodarczej” oraz stanowi ona okoliczność faktyczną, a nie prawną. Przez zwrot legislacyjny „zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej” należy rozumieć okoliczność faktyczną polegającą na rzeczywistym/fizycznym wykorzystywaniu (zajęciu) całości albo określonej części nieruchomości na prowadzenie działalności gospodarczej, tj. prowadzeniu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

TEZA: Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 r., sygn. SK 39/10 nie stanowi podstawy do kwestionowania stawki opodatkowania podatkiem od nieruchomości w wysokości wynikającej z art. 1a ust. 1 pkt 3 w związku z art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a, pkt 2 lit. b oraz pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w stosunku do posiadacza nieruchomości będącego przedsiębiorcą, jeżeli przedmiot jego aktywności ogranicza się wyłącznie do prowadzenia działalności gospodarczej i nie zachodzą przesłanki wymienione w art. 1a ust. 2a ustawy, nawet jeżeli grunt lub budynek nie są wykorzystywane, tj. zajęte faktycznie, na prowadzenie działalności gospodarczej, lecz potencjalnie mogą jej służyć.

Zdaniem NSA w zwrocie użytym w wyroku TK z 24 lutego 2021 r., SK 39/19: „nie są wykorzystywane i nie mogą być potencjalnie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej” chodzi tu o obiektywne, niezależne od przedsiębiorcy powody niewykorzystywania nieruchomości do prowadzenia działalności gospodarczej, a nie przyczyny ekonomiczne czy inne leżące po stronie podatnika. Tak to właśnie odczytał NSA w ww. wyroku z 15 grudnia 2021 r., wskazując że przez użyty w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 lutego 2021 r., sygn. SK 39/19, zwrot „nie są wykorzystywane i nie mogą być potencjalnie wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej” należy tłumaczyć w taki sposób, że podwyższona stawka opodatkowania nie będzie mogła znaleźć zastosowania w przypadku wystąpienia obiektywnej i niezależnej od przedsiębiorcy, a także niedającej się przewidzieć przeszkody całkowicie uniemożliwiającej prowadzenie lub kontynuowanie działalności gospodarczej. Nie dotyczy to sytuacji, gdy w czasie trwania takiej przeszkody przedsiębiorca, w posiadaniu którego znajduje się nieruchomość (jej część), samodzielnie podejmuje czynności mające na celu jej przygotowanie do przyszłej (planowanej) działalności gospodarczej, podnosi dla celów wykonywanej działalności gospodarczej walory użytkowe nieruchomości, funkcjonalnie wiążąc ją z prowadzonym przedsiębiorstwem, lub rozlicza w ramach działalności gospodarczej inne koszty z nią związane.