Właściciel nieruchomości, czyli …?

Opublikowano przez

Stosownie do art. 6h ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi zobowiązani są ponosić właściciele nieruchomości. Ponoszą opłatę na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości.

Ustawa wskazuje jako podmiot zobowiązany do wypełnienia obowiązków związanych z odpadami komunalnymi na danej nieruchomości (zbieranie odpadów, pozbywanie się odpadów – oddawanie, sporządzanie deklaracji o wysokości opłaty, wnoszenie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi) nie wytwórcę odpadów, lecz właśnie właściciela nieruchomości.

Obowiązek uiszczania tej opłaty jest związany z samym posiadaniem, na podstawie określonego tytułu prawnego, nieruchomości zamieszkałej. Jest więc niezależny od faktu korzystania z usługi odbierania odpadów, a nawet ich powstawania (wyrok WSA w Lublinie z 28.11.2014 r. sygn akt I SA/Lu 276/14).

Definicję “właściciela nieruchomości“, na użytek ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, zawiera art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Stosownie do treści tego przepisu, ilekroć w ustawie mowa jest o właścicielach nieruchomości rozumie się przez to także:

  1. współwłaścicieli,

2. użytkowników wieczystych,

3. jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu,

4. inne podmioty władające nieruchomością.

W definicji zostały wymienione poszczególne kategorie podmiotów, które mogą zostać uznane za właścicieli nieruchomości w znaczeniu ustawowym.

W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach prawodawca przyjął szerszą definicję właściciela niż wynika to z art. 140 i następnych Kodeksu cywilnego. Zarazem jednak prawodawca odwołał się do zastanych pojęć prawa administracyjnego i cywilnego w szczególności takich jak: współwłasność (art. 195 i następne Kodeksu cywilnego), prawo użytkowania (art. 252 i następne Kodeksu cywilnego), użytkowanie wieczyste (art. 232 i następne Kodeksu cywilnego), posiadanie samoistne, jak i zależne (art. 336 Kodeksu cywilnego) (wyrok TK z 28 listopada 2013 r. sygn. akt K 17/12).

WSA w Szczecinie w wyroku z 24.05.2017 r. sygn. akt I SA/Sz 284/17 wskazał, że w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, właścicielem nieruchomości jest:

1. prawny właściciel w znaczeniu przyjmowanym w art. 140 Kodeksu cywilnego, czyli osoba, która z wyłączeniem innych osób może korzystać z rzeczy (w tym wypadku nieruchomości) zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy oraz rozporządzać rzeczą,

2. współwłaściciel, tj. stosownie do art. 195 Kodeksu cywilnego osoba, której własność tej samej rzeczy (w tym wypadku nieruchomości) przysługuje niepodzielnie; według art. 196 Kodeksu cywilnego współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych (stosuje się do niej przepisy działu IV “Współwłasność” tytułu I “Własność” księgi drugiej “Własność i inne prawa rzeczowe” Kodeksu cywilnego), albo współwłasnością łączną (regulują ją przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika; typowym przykładem jest tu współwłasność łączna małżonków),

3. użytkownik wieczysty; według art. 232 § 1 Kodeksy cywilnego grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, a położone w granicach administracyjnych miast, oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym i osobom prawnym (art. 232 § 2 Kodeksu cywilnego dopuszcza użytkowanie wieczyste innych gruntów, jeżeli przewidują to przepisy szczególne); uprawnienia użytkownika wieczystego są zbliżone do uprawnień właściciela, ponieważ według art. 233 Kodeksu cywilnego w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu należącego do jednostek samorządu terytorialnego bądź ich związków w użytkowanie wieczyste użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób oraz swoim prawem rozporządzać,

4. jednostka organizacyjna i osoba posiadającą nieruchomości w zarządzie; w obowiązującym stanie prawnym wynikającym z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami przez zarząd należy rozumieć trwały zarząd będący prawną formą władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną,

5. jednostka organizacyjna i osoba fizyczna, posiadającą nieruchomości w użytkowaniu, czyli posiadające prawo użytkowania będące ograniczonym prawem rzeczowym w rozumieniu art. 252 i następne Kodeksu cywilnego,

6. inny podmiot władający nieruchomością, przez co należy rozumieć posiadacza nieruchomości, także ich dzierżyciela; według art. 336 Kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą nieruchomością (posiadacz zależny), natomiast dzierżycielem według art. 338 Kodeksu cywilnego jest ten, kto rzeczą faktycznie włada za kogo innego.

Kolejne zagadnienia związane z opłatą za gospodarowanie odpadami komunalnymi zostaną przedstawione w trakcie warsztatów online w dniu 12 września br. “Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi“, szczegóły i zamawianie: https://podatkowyreferat.pl/pl/p/Oplata-za-gospodarowanie-odpadami-komunalnymi-12-wrzesnia-2024-r.-warsztaty-online/310