Decyzja o odmowie przyznania ulgi uznaniowej w podatku rolnym w przypadku wykorzystania limitu pomocy de minimis w rolnictwie.

Organ podatkowy rozpatrując wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą o udzielenie ulgi uznaniowej (np. umorzenia, rozłożenia na raty) w pierwszej kolejności zobowiązany jest ustalić czy ewentualna pomoc jest dopuszczalna w świetle wspólnotowych i krajowych przepisów regulujących dopuszczalność udzielania pomocy publicznej, a dopiero w dalszej kolejności czy za przyznaniem pomocy przemawia interes publiczny lub ważny interes podatnika.

Stosownie do art. 67a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może m. in. rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę (pkt 2) czy umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną (pkt 3). W myśl art. 67b § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych określonych w art. 67a, które stanowią pomoc de minimis – w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Ulgi, o których mowa w art. 67a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą jeżeli stanowią pomoc publiczną mogą być przyznane jedynie wówczas, gdy pomoc taka jest dopuszczalna w świetle prawa unijnego (art. 67b § 1 pkt 2 i 3 ustawy Ordynacja podatkowa). Zastrzeżenie, o którym mowa w art. 67a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, odnoszące się do art. 67b ww. ustawy oznacza, że organy powinny badać, czy wniosek osoby prowadzącej działalność gospodarczą dotyczący określonego rodzaju ulg i ewentualnie określonego trybu udzielania pomocy publicznej przedsiębiorcom, dotyczy rzeczywiście pomocy publicznej, a jeżeli tak, czy spełnia wymogi określone w przepisach unijnych dla tego typu ulg.

Pomocny w tym zakresie jest wyrok WSA w Bydgoszczy z 20.09.2022 r. sygn akt II SA/Bd 421/22. WSA stwierdza, że w pierwszej kolejności należy stwierdzić czy wnioskodawca, jako rolnik wykonujący działalność rolniczą, może być beneficjentem ulgi, o jaką wnioskuje. Następnie, w przypadku gdy wniosek dotyczy pomocy publicznej, organ podatkowy zobligowany jest do zbadania czy spełnione są wszystkie wymogi udzielenia tej pomocy określone w przepisach unijnych. Dopiero po pomyślnym dla wnioskodawcy przeprowadzeniu testu dopuszczalności udzielenia pomocy publicznej – organ może przejść do weryfikacji tego czy w sprawie zachodzą przesłanki określone w art. 67a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, tj. ważny interes podatnika lub interes publiczny.

Udzielenie zatem ulgi w zakresie np. rozłożenia na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę czy umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowych i odsetek za zwłokę stanowiących pomoc de minimis jest możliwe jedynie wówczas, gdy kwota udzielonej ulgi będzie mieściła się w pozostałym do wykorzystania limicie krajowym pomocy de minimis. W przypadku gdy organ podatkowy, weryfikując możliwość udzielenia pomocy publicznej de minimis na dzień wydania decyzji I-instancyjnej ustali, że wysokość wykorzystanego krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie wynosi 295 932 125,00 euro, co zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE z dnia 24.12.2013, L 352 z późn.zm.) stanowi 100% limitu krajowego, a zatem warunek determinujący skorzystanie z ulgi w dniu orzekania przez organ I instancji nie zostanie spełniony, skutkuje to wydaniem decyzji odmownej. Pomoc de minimis zgodnie z art. 3 ust. 4 ww. rozporządzenia nr 1408/2013 uznaje się za przyznaną w dniu, w którym przedsiębiorstwo uzyskuje prawo otrzymania takiej pomocy zgodnie z obowiązującym krajowym systemem prawnym. Istotny z punktu widzenia możliwości udzielenia tego rodzaju pomocy jest zatem dzień wydania decyzji.

W przypadku gdy wniosek o udzielenie o udzielenie ulgi uznaniowej (np. umorzenia zaległości podatkowej, rozłożenia na raty zaległości podatkowej) zostanie złożony po dniu, w którym wysokość wykorzystanego krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie stanowi 100% limitu krajowego, organ podatkowy nie ma podstawy do odmowy wszczęcia postępowania w sprawie udzielania ulgi uznaniowej. Zgodnie z art. 165a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z jakichkolwiek innych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ podatkowy wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania. Przyczyną zatem odmowy wszczęcia postępowania z jakichkolwiek innych przyczyn może być sytuacja, w której przepisy prawa podatkowego nie zawierają podstawy do rozpatrzenia danej sprawy w trybie postępowania podatkowego, a taka sytuacja nie zachodzi w w przypadku podatnika, który na dzień składania wniosku posiada zaległości podatkowe. Użyte w art. 165a ustawy Ordynacja podatkowa wyrażenie „nie może być wszczęte” należy odnieść do sytuacji, gdy wszczęciu postępowania podatkowego stoi na przeszkodzie przepis prawa bądź poszczególne przepisy, których wykładnia uniemożliwia prowadzenie tego postępowania i rozpatrzenia treści żądania w sposób merytoryczny. W tych przypadkach organ nie mógłby wskazać żadnego przepisu prawa materialnego jako podstawy swojego rozstrzygnięcia (wyrok NSA z 18.10.2016 r. sygn. akt I FSK 301/15).