Co ze zmianą w podatku od nieruchomości?

Tegoroczne wpisy zakończy temat, o którym głośno od kilku miesięcy, czyli planowane zmiany w zakresie podatku od nieruchomości dotyczące ograniczenia zwolnienia dla infrastruktury kolejowej. W odpowiedzi na kolejną interpelację poselską Ministerstwo Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej udzieliło następujących wyjaśnień (pismo z 29 grudnia 2020 r. znak PS2.054.30.2020):

Zmiany w zakresie podatku od nieruchomości, w efekcie których nastąpiło rozszerzenie stosowania zwolnienia z tego podatku dla infrastruktury kolejowej, wprowadzone zostały od 1 stycznia 2017 r. ustawą z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1923). Natomiast Minister Finansów od samego początku procesu legislacyjnego dotyczącego tej ustawy był przeciwny projektowanym w niej zmianom dotyczącym art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1170), i wskazywał na przewidywane rozszerzenie zakresu zwolnienia z podatku od nieruchomości dla infrastruktury kolejowej oraz związane z tym skutki dla budżetów gmin.

Po wejściu w życie zmienionych przepisów ukształtowała się linia orzecznicza sądów administracyjnych, która potwierdziła przewidywania resortu finansów i ugruntowała pogląd, że zwolnieniu na gruncie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podlega powierzchnia całej działki ewidencyjnej, nawet jeżeli tylko w części jest zajęta przez infrastrukturę kolejową (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 stycznia 2019 r. sygn. akt II FSK 3032/18 oraz z 5 sierpnia 2020 r. sygn. akt II FSK 1438/18).

Mając na uwadze wpływające wystąpienia strony samorządowej i wskazywane przez nią skutki finansowe wejścia w życie zmian w opodatkowaniu infrastruktury kolejowej, Ministerstwo Infrastruktury, w 2020 r., podjęło się analizy tej kwestii i współpracy z samorządami, w celu wypracowania rozwiązań mających doprecyzować zakres zwolnienia z podatku od nieruchomości na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zmiany te mają przeciwdziałać uszczupleniu wpływów z podatku od nieruchomości do budżetów gmin z tytułu zwolnienia z podatku od nieruchomości całych działek ewidencyjnych, na których znajdują się elementy infrastruktury kolejowej.

W dniu 23 października 2020 r. Ministerstwo Infrastruktury przesłało do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W opinii Ministra
Infrastruktury zaproponowane rozwiązania precyzują przepis art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych i rozwiązują problem nienależnego zwolnienia z opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Należy również zauważyć, że 28 października 2020 r. w Senacie RP został złożony projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (druk senacki nr 247). Zgodnie z uzasadnieniem do projektu, celem nowelizacji jest doprecyzowanie przepisów określających zakres zwolnienia od podatku od nieruchomości, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, w części dotyczącej zwolnienia od podatku gruntów kolejowych. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej przedstawił opinię do tego projektu w piśmie z 18 listopada 2020 r. znak: PS2.8401.11.2020, w której pozytywnie zaopiniował kierunek zmian zaproponowanych przez Senat RP. W dniu 27 listopada 2020 r. Senat RP podjął uchwałę w sprawie wniesienia do Sejmu RP projektu ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Przekazanie uchwały do Sejmu nastąpiło 28 listopada 2020 r. Prace nad ustawą nie zostały jeszcze rozpoczęte.

Odnosząc się natomiast do wskazanych w interpelacji obaw dotyczących potencjalnego scalania, przez firmy posiadające infrastrukturę kolejową, działek ewidencyjnych, w sytuacji, gdy tylko na jednej z nich znajdują się elementy infrastruktury kolejowej, w efekcie czego miałoby nastąpić zwolnienie z podatku od nieruchomości większej powierzchni gruntów, należy wskazać, że działanie takie nie wyklucza zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania i wydania decyzji z zastosowaniem art. 119a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325, z późn.zm.).

Możliwość zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania uwarunkowana jest wystąpieniem ściśle określonych przesłanek, do których należą:

  • osiągnięcie korzyści podatkowej, która była głównym lub jednym z głównych celów dokonania czynności,
  • sprzeczność korzyści podatkowej w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu oraz
  • sztuczność sposobu działania.

Zasadność podjęcia postępowania w konkretnej i indywidualnej sprawie podlega ocenie, uprawnionych na podstawie Ordynacji podatkowej, organów podatkowych.