Faktura VAT z olejem napędowym wskazująca nabywcę, który zmarł.

Jeszcze tylko do poniedziałku, 31 sierpnia br., producenci rolni mogą składać wnioski o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Czy taki wniosek może złożyć współmałżonek producenta rolnego, który nie wykorzystał limitu rocznego i zmarł przed drugim terminem składania wniosków, a gospodarstwo rolne w ramach którego dokonano nabycia oleju napędowego, wchodziło w skład małżeńskiej wspólności majątkowej ? Czy zwrot podatku akcyzowego przysługuje w sytuacji gdy nabycie oleju napędowego zostało udokumentowane fakturami VAT wskazującymi jako nabywcę małżonka, który zmarł przed wszczęciem postępowania w sprawie zwrotu podatku?

Przed odpowiedzią na takie pytania stanął WSA w Olsztynie w wyroku z 14 czerwca 2017 r. sygn. akt I SA/Ol 320/17.

Mając na uwadze literalne brzmienie przepisów art. 3 ust. 2 i ust. 4 ustawy z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej, za producenta rolnego należy uważać posiadacza gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. W przypadku, gdy grunty gospodarstwa rolnego stanowią przedmiot współposiadania, zwrot podatku przysługuje temu współposiadaczowi, w stosunku do którego pozostali współposiadacze wyrazili pisemną zgodę. Zasada ta nie dotyczy jednak współmałżonków, w odniesieniu do których pisemna zgoda nie jest wymagana.

W myśl normy prawnej wynikającej z art. 3 ust. 2 i ust. 4 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, jeśli gospodarstwo rolne stanowi współwłasność małżeńską, a grunty tego gospodarstwa znajdują się we współposiadaniu małżonków, każdy z małżonków jest uprawniony do złożenia wniosku o zwrot podatku, na całość użytków rolnych tego gospodarstwa, bez potrzeby uzyskiwania zgody drugiego z małżonków.

Inną kwestią jest właściwe udokumentowanie przez wnioskodawcę poniesienia ciężaru podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Nie ulega wątpliwości, że żaden z przepisów ustawy o zwrocie podatku akcyzowego nie tworzy szczególnych wymogów i obwarowań, jeśli chodzi o treść dokumentów potwierdzających nabycie oleju napędowego wykorzystanego do produkcji rolnej. Przepis art. 6 ust. 3 ustawy o stanowi w tym zakresie jedynie, że do wniosku o zwrot podatku dołącza się faktury VAT albo ich kopie, stanowiące dowód zakupu oleju napędowego w okresie 6 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku. Zabezpieczeniu interesów państwa poprzez ograniczenie możliwości składania konkurencyjnych ze sobą wniosków pochodzących od kilku współposiadaczy gruntów na podstawie tych samych faktur służy przy tym wystarczająco przepis art. 6 ust. 4 ustawy, który stanowi, że na fakturach VAT (…) pracownik urzędu gminy lub miasta umieszcza adnotację o treści “przyjęto w dniu … do zwrotu części podatku akcyzowego”.

W sytuacji, gdy współposiadaczami gruntów gospodarstwa rolnego są małżonkowie, a wniosek o zwrot podatku składa jedno z nich, dokumentując zakup oleju napędowego fakturą wystawioną na rzecz drugiego z nich, organ ma obowiązek realizacji uprawnienia wnioskodawcy do zwrotu podatku, o ile z takim wnioskiem nie wystąpił małżonek, na którego dowody te zostały wystawione. W przypadku, gdy z wnioskiem takim wystąpi tylko jeden ze współposiadaczy, tj. w razie braku konkurencyjności wniosków pochodzących od współposiadaczy, organ nie ma możliwości odmowy realizacji prawa do zwrotu podatku akcyzowego.

Sytuacja jest szczególna gdy współposiadacz gruntów gospodarstwa rolnego, na którego zostały wystawione dowody nabycia oleju napędowego, nie zdążył zrealizować przed datą śmierci niekwestionowanego przez organ w odniesieniu do jego osoby uprawnienia do zwrotu podatku akcyzowego.

Podstawy do zwrotu podatku można upatrywać w nabyciu spadek po zmarłym współmałżonku, a pozostali spadkobiercy wyrazili zgodę na dokonanie zwrotu podatku akcyzowego na rzecz wnioskodawcy. Prawomocne postanowienie Sądu o stwierdzeniu nabycia spadku potwierdza fakt wejścia spadkobierców w drodze sukcesji generalnej w prawa i obowiązki spadkodawcy, w tym m.in. uprawnienie do żądania zwrotu podatku akcyzowego. Zatem w związku z uzyskaniem pisemnej zgody przez pozostałych spadkobierców, o której mowa w art. 3 ust. 4 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, strona ma prawo wystąpić z żądaniem o zwrot podatku. Sąd podziela tym samym wyrażany w doktrynie pogląd, że w przypadku śmierci współwłaściciela, pisemną zgodę na zwrot podatku powinien wyrazić następca prawny (spadkobierca), jeżeli zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe.

Organ ma obowiązek realizacji uprawnienia wnioskodawcy – spadkobiercy zmarłego współmałżonka, z którym pozostawała we wspólności majątkowej – do zwrotu podatku akcyzowego z tytułu zakupionego w ramach wspólnie prowadzonego gospodarstwa oleju napędowego, o ile został złożony spełniający warunki określone w art. 6 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, wniosek w tym zakresie.

Sąd uznał spełnienie przesłanki zwrotu podatku akcyzowego nie tylko w odniesieniu do zakupu oleju napędowego na podstawie faktur bezpośrednio wystawionych na jej nazwisko, ale również w odniesieniu do zakupu oleju napędowego dokonanego na podstawie faktur, w których jako nabywcę wskazano jej zmarłego małżonka.