Budowle infrastruktury wodno-kanalizacyjnej gminy poza podatkiem od nieruchomości.

W jednym z najnowszych wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych WSA w Białymstoku w wyroku z 11.10.2023 r. sygn. akt I SA/Bk 312/23 potwierdził, że gmina, jako podmiot wykonujący zadania o charakterze użyteczności publicznej, będąca właścicielem infrastruktury wodno-kanalizacyjnej, nie prowadzi w zakresie podejmowanych przez siebie czynności działalności gospodarczej, a zatem budowle znajdujące się w posiadaniu gminy, służące do zbiorowego dostarczania wody i odprowadzania ścieków, nie są budowlami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości na podstawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

W uzasadnieniu WSA w Białymstoku wskazał, że w myśl art. 3 ustawy Prawo przedsiębiorców działalnością gospodarczą jest w myśl tej regulacji, zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Zarobkowy charakter działalności jest podstawową i kluczową cechą charakteryzującą działalność gospodarczą. O zarobkowym charakterze działalności gospodarczej nie decyduje faktyczne osiągnięcie zysku, lecz zamiar jego osiągnięcia (cel). Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, iż działalność ma charakter zarobkowy, jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu (zarobku), rozumianego jako nadwyżka przychodów nad poniesionymi kosztami. Działalność pozbawiona tego aspektu jest zaś działalnością charytatywną, społeczną, kulturalną i inną (określaną mianem non profit) (por. wyrok z 18 kwietnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1954/10).

Gmina nie prowadzi działalności z zamiarem osiągnięcia zysków, celem jej działalności jest zaspokojenie potrzeb ludności w zakresie zadań własnych Gminy. Przewidywana marża zysku została ustalona na poziomie zerowym. Z zapisów taryfy jednoznacznie wynika, że w okresach ich obowiązywania intencją nie było i nie jest osiąganie zysku z tytułu realizacji zadań w zakresie zaopatrywania mieszkańców w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków przy wykorzystaniu infrastruktury. Działalność prowadzona przez skarżącą Gminę nie ma charakteru zarobkowego i w związku z tym nie jest działalnością gospodarczą. Działalność Gminy nie jest nakierowana na osiągnięcie zysku. Przychody Gminy za świadczone usługi mają wyłącznie na celu pokrycie kosztów związanych ze zbiorowym zaopatrzeniem w wodę i zbiorowym odprowadzaniem ścieków na terenie Gminy.

W uzasadnieniu WSA zwrócił również uwagę, że nie wszystkie przedmioty opodatkowania, w tym budowle, znajdujące się w posiadaniu przedsiębiorcy, związane są z prowadzeniem działalności gospodarczej i tym samym podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

W zakresie przyjętej przez Trybunał w wyroku TK z 24 lutego 2021 r., SK 39/19 interpretacji art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w orzecznictwie sądów administracyjnych uznano, że ma on uniwersalne znaczenie. Wskazano, że zawarta w sentencji tego wyroku wypowiedź odnosi się do gruntów, budynków i budowli będących w posiadaniu wszystkich przedsiębiorców lub innych podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, bez względu na formę prawną. Na tle spraw, gdzie podatnikiem był podmiot realizujący zadania z zakresu szeroko rozumianej administracji publicznej, jak i prowadzący w określonym obszarze działalność gospodarczą Naczelny Sąd Administracyjny m.in. w wyroku z 4 marca 2021 r., III FSK 895/21 stwierdził, że skoro w funkcjonowaniu takiego podmiotu można wyodrębnić działalność gospodarczą, o której mowa art. 1a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a także działalność, która nie spełnia tej definicji, to w świetle wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 r., SK 39/19, sam fakt prowadzenia przez taki podmiot działalności gospodarczej nie uzasadnia twierdzenia, że wszystkie posiadane przez nią nieruchomości są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 pkt 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Nieruchomości będące w jego posiadaniu, które nie mają związku z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, nie mieszczą się w tej definicji.

Nie może budzić wątpliwości, że związek nieruchomości z prowadzeniem działalności gospodarczej nie może opierać się na samym fakcie posiadania nieruchomości przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą.